|
• Derse Geçiş
Dikkati çekme bölümünde
öğrencilerin verecekleri cevaplarla ramazan aylarında genellikle Karagöz ile
Hacivat oyunları sergilendiği vurgulanacak. Kültürümüzde önemli yeri olan bu
karakterlerin Bursa ile ilişkileri irdelenecek. Karagöz ile Hacivat ile
bilgiler içeren kısa bir video
izletilecek.Metinde Karagöz ile Hacivat nelerden bahsetmiş
olabilir. Metnin içeriği öğrenciler tarafından tahmin edilecek.(Metinde neler
anlatılmış olabilir?)Ders kitabındaki görseller öğrencilere
incelettirilecek ve öğrencilerin
dikkati parça üzerine çekilecek.Metin,
öğrenciler tarafından role girerek okunacak. Parantez içleri başka bir
öğrencinin okuması için bir öğrenci görevlendirilir. Anahtar
kelimeler metin okunurken bulunacak. Anahtar kelimeler : incelik, güle güle
kullanmak, selam vermek, cümbüş, perde, mutlu olmak, eğlenceÖğrenciler tarafından
anlaşılmayan , anlamı bilinmeyen kelimeler metnin üzerinde işaretlenecek. Deyimler tespit edilecek.Anlaşılmayan,
anlamı bilinmeyen kelimelerin anlamı ilk önce sözcüğün gelişinden çıkarılmaya
çalışılacak. Anlamı sözlükten bulunacak, öğrenciler tarafından önce tahtaya
sonra Türkçe defterinin arka kısmında yer alan sözlük defterlerine yazılacak.
1. Etkinlik
Metinde bulduğumuz deyimlerin iki tanesini bu etkinlikte yapacaklar.
Yorgunluk
çıkarmak: Dinlenmek, istirahat etmek.
Eksik
olmamak: Var ol, sağ ol anlamlarıyla beraber minnet duygusunu ifade eder.
2. Etkinlik
Etkinlikte Karagöz ve
Hacivat’ın özellikleri tespit edilecek.
Karagöz’ün kişilik
özellikleri:
Hacivat’ın kişilik
özellikleri:
» Cahil fakat
geleneklerine bağlı
» Ağır işitmesinde
dolayı karşısındakini sürekli yanlış anlayan
» Uyanık geçinmeye
çalışan
» Kaba
» Anlayışsız
» Açık sözlü, ağzına
geleni söyleyen
» İnsanlardan
faydalanmaya çalışan
» Bilgili ve görgülü
» Nazik ve anlaşılır konuşan
» Öğretici ve yapıcı
» Kibar ve anlayışlı
» İçten pazarlıklı
» Zeki ve kurnaz
3. Etkinlik
Bu etkinlikte günlük hayattaki durumlar karşısında
kullanacağımız nezaket ifadeleri yazılacak.
B kısmında metnin konusu belirlenecek. Karagöz ile
Hacivat – İncelik metni konusu nezaket kuralları olduğu cevabını öğrencilerin
vermesi sağlanacak. Yaptığımız etkinlikte de günlük yaşamımızdaki durumlar
karşısındaki ifadeleri yazarak nezaket kuralları içerisindeki iletişim ve
konuşma kurallarını belirlemiş oldular
C kısmı metnin ana fikri belirlenecek. Karagöz ile
Hacivat – İncelik metni ana fikri, insanlarla olan iletişimimizde nezaket
kurallarına uymamız, sağlıklı bir iletişim kurabilmemiz için çok önemlidir.
4. Etkinlik
Bu etkinlikte metindeki gidişata göre
cümleler birbiriyle ilişkilendirilecek.
5.Etkinlik
Etkinlikte tiyatro alanıyla ilgili terim anlamlı
sözcükler yer almaktadır. Uygun anlamı bulup işaretleyecek çocuklar. B
kısmında çocuklara günlük hayatta kullanılmadıkları çünkü bir alanı temsil
ettikleri için terim anlamlı sözcükler olduğu söylenecek. C kısmında metinde
yer alan terim anlamlı sözcükler belirlenecek.
Bir tiyatro
eserinde senaryo oldukça önemlidir. Çünkü seyircinin oyundan zevk alması
büyük ölçüde buna bağlıdır. Oyunda rol alacak oyuncular senaryoyu günler öncesinden ezberlemeye başlarlar. Ancak sahneye
çıkan oyuncular, bazen söyleyeceklerini unutabilirler. Bu durumda
yardımlarına kuliste bulunan suflör yetişir. Bu kişiye hatırlatıcı da denebilir. Oyuncular,
sadece sahnelenecek eseri ezberlemekle yetinmezler. Söyledikleri cümlenin
anlamına uygun jest ve mimikleri de kullanmak zorundadırlar.
6.Etkinlik
Metin ile bu
etkinlikte olan metin karşılaştırılacak. Biçim ve metin türü bakımından; Karagöz
ile Hacivat – İncelik metninin türü tiyatrodur. Karagöz metni ise makaledir. Karagöz
ile Hacivat – İncelik metni karşılıklı diyaloglardan oluşmaktadır. Karagöz
metni ise düz yazıdır, paragraflardan
oluşmuştur.
7.Etkinlik
Bu etkinlikte metinle ilgili sorular üzerinden öğrenciler
düşüncelerini söyleyerek konuşma yapacaklar.
8. Etkinlik
Bu etkinlikte ünlem işaretinin kullanım alanları verilecek. Ve
sonrasında etkinlik tamamlanacak.
– Hangi cümle/cümlelerde sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi
duyguları anlatan ifadeler (ay, of, ah vb.) yer almaktadır?
3. ve 4. cümlelerde
– Hangi cümle/cümleler sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi
duyguları anlatmaktadır?
5. cümlede
– Hangi cümle/ cümlelerde seslenme, uyarı anlamı vardır?
1. ve 2. Cümlelerde
ÜNLEM İŞARETİ
*İçinde ünlem ifadesi
(haykırış, sevinç, kıvanç, üzüntü, acı, korku, hayret, ürperti, heyecan,
nefret vb ani coşkunluklar) bulunan ve seslenme, hitap ve uyarı bildiren
cümlelerden ve kelimelerden sonra gelir.
Örnekler:
Komşular!
Babacığım!
Hemşerilerim!
Yazık sana!
*Ünlem işareti, ünlem
ifadesinden hemen sonra kullanılabileceği gibi cümlenin sonunda da
kullanılabilir:
Eyvah, geç kaldım!
Eyvah! Geç kaldım!
*Parantez içinde kullanılan
ünlem işareti alay etme, hafife alma, küçümseme, inanmama, kinaye anlamları
katar:
İsteseymiş bu kitabı bir
günde bitirirmiş (!) ama ne yazık ki vakti yokmuş.
Adam, akıllı (!) olduğunu
söylüyor.
Enflasyonun nasıl
düşeceğini bilmeyen ekonomi bilginlerimiz (!) var.
Gençliğinde 100 metreyi 10
saniyede koşarmış (!)
9. Etkinlik
Etkinlikteki karagöz oyunu okunacak ve boşluklar hikayeye göre
doldurulacak.
Bilgi Dağarcığı
(İki arkadaş beraber yürüyorlar.)
HACİVAT – Karagöz’üm yüzyıllardır herkesi güldürürsün ama senin
yüzünün güldüğünü ben pek kolay kolay göremiyorum.
KARAGÖZ – Köftehor, benim gibi bir gün iş bulur, üç gün işsiz
kalırsan sen de gülmezsin!
HACİVAT – Canım hemen kızma! Bakıyorum bugün gözlerinin içi
gülüyor da onun için söyledim.
KARAGÖZ – Hay hay, gözlerimin içi gülüyor, burnumun dışı göbek
atıyor, kulaklarımın kenarı yerlere yatıyor.
HACİVAT – Hah hah hah!… Yine yanlış anladın, yani bugün pek
neşelisin!
KARAGÖZ – Öyle söylesene!
HACİVAT – Pekalâ,
böyle neşeli olmanın sebebi ne acaba?
KARAGÖZ – Hiç sorma Hacı Cavcav, meğer bilgili olmak ne güzel
şeymiş!…
HACİVAT – Haklısın Karagöz’üm ama bunun neşeli olmakla ne ilgisi
var?
KARAGÖZ – Olmaz olur mu? Kaç gündür oğlum bana ilkokul ders
kitaplarını okuyor.
HACİVAT – Şimdi anladım… Çok güzel ama kendin neden okumaya
başlamadın?
KARAGÖZ – Köftehor
bir yanda da okuma-yazma çalışıyorum! Sonra tekrar kendim okuyacağım.
HACİVAT – Desene bilgi dağarcığını dolduruyorsun!
KARAGÖZ – Bilgi
kabarcığımı dolduruyorum.
HACİVAT – Efendim kabarcık doldurmak falan değil, yani bilgin
artıyor.
KARAGÖZ – Hay hay, hem de neler neler öğreniyorum. Hele dünyanın
döndüğünü hiç bilmiyordum da hemen belime bir ip hazırladım.
HACİVAT – Allah
Allah belindeki ip ne olacak?
KARAGÖZ – Dünya olmadık zamanda hızlı dönmeye başlarsa, beni
birden bulutlara fırlatmasın diye kendimi hemen belimden bir yere
bağlayacağım.
HACİVAT – Karagöz’üm, anlaşılan senin bilgin de artsa
saçmalamaktan vazgeçmeyeceksin!
KARAGÖZ – Asıl sen saçmalama da, kendine sağlam bir ip bulup
beline sar!
HACİVAT – Sen şimdi ipi bırak da soracaklarıma cevap ver. Bakalım neler öğrenmişsin?
KARAGÖZ – Sor da hemen vızır vızır cevabını al!
HACİVAT – Aferin!.. Önce matematik…
KARAGÖZ – Mavi patik öğrenmedim.
HACİVAT – Değil efendim, yani hesap, kitap… Meselâ iki iki daha ne eder?
KARAGÖZ – Bunu bildim Hacı Cavcav, iki tane iki eder.
HACİVAT – Allah iyiliğini versin, ne bilmesi…
KARAGÖZ – Pataklarım ha, sen de zor şeyler sor!
HACİVAT – Sivrisinek deyince aklımıza ne gelir?
KARAGÖZ – Ne
gelecek, benim aklıma şişko sinek gelir.
HACİVAT – Senin aklına gelir.
KARAGÖZ – Bekleme, başka şeyler de sor!
HACİVAT – Pekâla, çok kolay bir soru…
KARAGÖZ – Kolay sorma pataklarım, en zorunuda sor!
HACİVAT – Pekâla, çok kolay bir soru…
KARAGÖZ – Kolay sorma pataklarım, en zorundan sor!…
HACİVAT – Hele sen dinle!… Bir gün kaç saattir?
KARAGÖZ – Köftehor, bizim duvar saati kaç aydır bozuk… Ne
bileyim bir gün kaç saat…
HACİVAT – Karagöz’üm şimdi soracağımı bilmek için okula bile
gitmeye gerek yok… İyi düşün!…
KARAGÖZ – Düşündüm, çabuk sor Hacı Cavcav!
HACİVAT – Efendim, şu bildiğimiz su kaç şekilde bulunur.
KARAGÖZ – Bunu bilmeyecek ne var?
HACİVAT – Âferin Karagöz’üm, söyle bakalım?
KARAGÖZ – Bardakta, sürahide, banyo kazanında…
HACİVAT – Allah iyiliğini versin! Su akıcı olarak, buhar ve
donmuş olarak üç şekilde bulunur.
KARAGÖZ – Düşündükten sonra onları da söyleyecektim.
HACİVAT – Ağzımda kaç diş bulunur?
KARAGÖZ – Adamına göre değişir Hacı Cavcav! Kiminde otuz tane olur. Kiminde üç tane…
Bazılarında da takma diş olur.
HACİVAT -Sinirim bozulmadan ben gideyim. (Giderler)
àBir sonraki metin için öğrencilere
internetten yararlanarak deyimlerin hikayelerini bulmaları için görev
verilecek.
|
