2019-2020 eğitim öğretim yılı 5. Sınıf 1. temada (BİREY ve TOPLUM) yer alan MEMLEKET İSTERİM adlı metnin günlük ders planını sayfa sonundaki linkten indirebilirsiniz.
1. BÖLÜM
Ders: TÜRKÇE
Sınıf: 5
Konu:
Kelime Çalışması
Şiir İnceleme
Sözcükte Anlam
Söz Sanatları
Noktalama İşaretleri (Nokta)
Hikaye Haritası
2. BÖLÜM
KAZANIMLAR
OKUMA
Akıcı Okuma
T.5.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.
T.5.3.2. Metni türün özelliklerine uygun biçimde okur.
T.5.3.4. Okuma stratejilerini kullanır.
Söz Varlığı
T.5.3.5. Bağlamdan yararlanarak bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.
T.5.3.6. Deyim ve atasözlerinin metne katkısını belirler. .
Anlama
T.5.3.32. Metindeki söz sanatlarını tespit eder.
T.5.3.12. Metin türlerini ayırt eder.
T.5.3.14. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
T.5.3.18. Metinle ilgili sorular sorar.
T.5.3.19. Metinle ilgili sorulara cevap verir.
T.5.3.22. Görsellerle ilgili soruları cevaplar.
T.5.3.25. Medya metinlerini değerlendirir.
T.5.3.26. Metni oluşturan unsurlar arasındaki geçiş ve bağlantı ifadelerinin anlama olan katkısını değerlendirir.
T.5.3.27. Metinler arasında karşılaştırma yapar.
T.5.3.33. Okuduğu metindeki gerçek, mecaz ve terim anlamlı sözcükleri ayırt eder
KONUŞMA
T.5.2.2. Hazırlıksız konuşma yapar.
T.5.2.3. Konuşma stratejilerini uygular.
T.5.2.4. Konuşmalarında beden dilini etkili bir şekilde kullanır.
T.5.2.5. Kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.
YAZMA
T.5.4.3. Hikâye edici metin yazar.
T.5.4.4. Yazma stratejilerini uygular.
T.5.4.5. Büyük harfleri ve noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanır.
T.5.4.7. Yazılarını zenginleştirmek için atasözleri, deyimler ve özdeyişler kullanır.
T.5.4.9. Yazdıklarını düzenler.
T.5.4.10. Yazdıklarını paylaşır.
T.5.4.12. Yazdıklarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.
T.5.4.15. Yazdıklarının içeriğine uygun başlık belirler.
T.5.4.16. Yazılarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Okuma, ahenkli okuma, inceleme, günlük hayatla ilişkilendirme ve günlük hayattan örnekler verme, ritim tutturma
ARAÇ-GEREÇLER VE KAYNAKÇA
İmla kılavuzu, sözlük, deyimler ve atasözleri sözlüğü, EBA, İnternet, kütüphane…
ÖĞRETME-ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ
Dikkati Çekme
Öğrencilerle yeni eğitim öğretim üzerine bir giriş konuşması yapıldıktan sonra kitap incelemesi yapılır. Temalar ve metinler incelenir. İlk temaya ayrıntılı olarak bakıldıktan sonra “Memleket İsterim” türküsü akıllı tahtadan veya telefondan açılıp dinletilecek.
Güdüleme
Öğrencilere sayfa 10’da yer alan “MEMLEKET İSTERİM” adlı metni işleyeceğimizden bahsedilecek. Bu metinle yazarımızın nasıl bir memleket düşlediğinden haberdar olacaklarından bahsedilecek. Kendi düşledikleri bir ülke ile yazarın düşündükleri arasında ilişki kurulacak.
Gözden Geçirme
“Nasıl br ülkede yaşamak istersiniz?” sorusu sorularak öğrencilerin cevapları alınacak. Kısa bir tartışma ortamı oluşturulacak.
DERSE GEÇİŞ
- Metinle ilgili görseller incelenecek görsel okuma yapılacak.
- Metnin bir kez sessizce herkes tarafından okunması sağlanacak. Bu esnada bilinmeyen kelimeler tespit edilecek. Şiirde bulunan kelimeler tahtaya yazılacak. TDK sözlük akıllı tahtadan açılarak anlamları sözlük defterine yazılacak.
- Metin ikinci kez sesli olarak okunacak. Ahenkli okuma yöntemi uygulanacak. Bu okuma sonrasında anahtar kelimeler belirlenecek.
- Anahtar Kelimeler : memleket, gök, tarla, yaşamak, gönül, zengin, fakir, dert
1. Etkinlik
Etkinlikte yer alan kelimeler günlük hayatta nerede kullanıldığı öğrencilere buldurulacak.
Günaydın. – Sabah vakti
Merhaba. – Günün her saati
İyi günler. – Özellikle birinden ayrılırken ya da çok samimi olmadığımız biriyle iletişim kurmaya başlarken kullanırız.
2. Etkinlik
Şiirde geçen kelimeler anlamlarından hareketle bulmacaya yerleştirilecek.
1)
Hoşnutsuzluk belirten söz veya yazı, sızlanma, yakınma. (şikayet)
2) Son, bitim. (nihayet)
3) Özlem. (hasret)
4) Ülke. (diyar)
5) Tarıma elverişli olan, sınırlı ve belirli toprak parçası. (tarla)
6) İçinde gök cisimlerinin hareket ettiği sonsuz boşluk, uzay, sema. (gök)
3. Etkinlik
Sorular şiire göre cevaplanacak.
1) Şairin istediği memleketin doğası nasıldır?
Gök mavi , dal yeşil, tarla sarı olmalı şairin memleket isteğinde.
2) Şairin hayalindeki memlekette insan ilişkileri nasıldır? Açıklayınız.
Ne başta dert olmalı ne de gönülde hasret. Herkes herkese saygılı olmalı. Kimse kimseyi incitmemeli istiyor.
3) Şiirde geçen “Kardeş kavgası bir nihayet olsun.” sözünden ne anlıyorsunuz?
…
4) Şairin isteklerine katılıyor musunuz? Neden?
…
4. Etkinlik
Şiiri beğenip beğenmedikleri incelenecek.
5. Etkinlik
Şiirin teması ve ana duygusu belirlenecek.
Şiirin konusu: Memleket Özlemi
Şiirin ana duygusu: Nasıl bir memleket istenildiği
6.Etkinlik
Etkinlikte yer alan cümlelerdeki boşluklar doldurulacak.
7.Etkinlik
Barış ve huzur konulu bir konuşma yapmaları istenecek.
8.Etkinlik
Etkinlikte yer alan görsellerin şiirimizle ilgili olanları işaretlenecek.
9.Etkinlik
Sözcükte anlam konusu işlenecek. Etkinlikteki sorular cevaplanacak.
SÖZCÜKTE ANLAM
1) GERÇEK (TEMEL) ANLAM
Söylendiği zaman zihnimizde oluşturduğu ilk anlama, temel anlamına gerçek anlam denir. Sözcüğün günlük hayatta en çok kullanılan anlamıdır.
ÖRNEK:
“Sıcak” sözcüğünün aklımıza gelen ilk anlamı; ısısı yüksek olandır.
Kışın bu sokağın çeşmelerinden sıcak sular akardı. (Gerçek Anlam)
“İnce” sözcüğün aklımıza gelen ilk anlamı; dar olan, kalınlığı az olandır. Masanın üzerinde ince bir örtü vardı.
“Ayak” sözcüğünüm aklımıza gelen ilk anlamı; vücudumuzun yürümemizi, koşmamızı sağlayan bölümüdür.
Bahçede top oynarken ayağını incitti. ( Gerçek Anlam)
Çocuk ağır çantayı zor taşıyordu. ( Gerçek Anlam)
Kapının kilidini kaybettim. (Gerçek Anlam)
Kütüphaneden ödünç kitap aldım. (Gerçek Anlam)
Terliyken soğuk su içtiği için hasta oldu. (Gerçek Anlam)
2) MECAZ ANLAM
Sözcüğünün gerçek anlamından uzaklaşarak kazanmış olduğu yeni anlama mecaz anlam denir. Sözcük, sözlükteki ilk anlamı dışındaki anlamlarıyla mecaz anlam oluşturur.
ÖRNEK:
Uçağı kaçırınca biletler yandı. (Geçerliliğini yitirdi anlamında olduğu için Mecaz Anlam)
Otobüste yaşlı amcaya yer vermen ince bir davranıştı. (Nazik anlamında kullanıldığı için Mecaz Anlam)
Sokaktan iki el silah sesi geldi. (kere, defa anlamında olduğu için Mecaz Anlam)
Beni kırmana değdi mi gerçekten? (Üzmek anlamında kullanıldığı için Mecaz Anlam)
Ahmet, yine karanlık işler peşinde geziyor. (Gizli saklı yasal olmayan anlamında kullanıldığı için Mecaz Anlam )
UYARI: İnsan veya başka bir varlığa ait bir özellik diğer varlıklara verilirse buna yan anlam denir. Her ne kadar EBA’ da güncellenmemiş olsa da değişen müfredatla beraber yan anlamlı sözcükleri, mecaz anlamlı kabul ediyoruz.
Kapının kolu bozuldu. (Mecaz Anlam)
Öğretmen masanın gözünde kalemi unuttu. (Mecaz Anlam)
Ayakkabının burnu açıldı (Mecaz Anlam)
3) TERİM ANLAM
Bilim, sanat, veya benzeri herhangi bir alanla ilgili özel bir kavramı ifade eden sözcüklere terim anlamlı sözcükler denir.
ÖRNEK:
Matematik : üçgen, denklem, kesir… Fen Bil. : hücre, oksijen, kuvvet
Türkçe : yüklem, virgül, sıfat… Coğrafya : dağ, enlem, ekvator…
Edebiyat : Roman, uyak, dize… Futbol : ofsayt, penaltı, taç…
Müzik : Nota, porte, sol anahtarı… Tiyatro : Perde, sufle, sahne…
Zengin: parası olan, malı mülkü çok kişiler için söylenen bir sıfat.
Kış: Mevsimlerden biri. Kar yağışı olur.
Memleket: Üzerinde yaşanılan toprak parçası.
Sevmek: Birini, bir şeyi sevme işi.
10.Etkinlik
Abartılı ifadeler şiirde bulunacak.
11.Etkinlik
Etkinlik okunacak ve noktanın nerelerde kullanıldığı üzerinde durulacak. Öğrencilerin noktayı kavraması için çalışmalar yapılacak. Deftere kullanıldığı yerler yazılacak.
Nokta
1) Cümlenin sonunda
kullanılır. (d)
2) Bazı kısaltmaların sonunda kullanılır. (a)
3) Sayılardan sonra sıra bildirmek için kullanılır. (ç)
4) Tarihlerin yazılışında gün, ay, yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak
için kullanılır. (c)
5) Saat ve dakikayı birbirinden ayırmak için kullanılır. (b)
6) Kitap, dergi vb. künyelerin sonunda kullanılır. (e)
7) Genel Ağ adreslerinde kullanılır. (f)
8) Dört ve dörtten çok rakamlı sayılar sondan ayrılmak üzere üçlü gruplara
ayrılarak yazılır ve araya nokta konur. (g)
12.Etkinlik
Hikaye haritası kullanarak barış içinde yaşamak konulu bir yazı yazmaları istenecek.
GELECEK DERSE HAZIRLIK
Çocuklardan sınıfta canlandırmak üzere bir telefon konuşması örneği hazırlamaları istenecek.
3. BÖLÜM
Ölçme-Değerlendirme
Sözcükleri mecaz anlamda kullanınız.
kabuk
ateş
burun
kırmak
Dersin Diğer Derslerle İlişkisi
Okurken yorum yapabilme, problem çözme, düşündüğünü tasarlama, yazarken imla ve noktalamaya diğer derslerde de dikkat etmeleri sağlanır.
09.09.19
Okul Müdürü
Türkçe Öğretmeni
Sefa AVCILAR
“MEMLEKET İSTERİM” adlı metnin günlük ders planını buradan indirebilirsiniz.
Elinize sağlık çok güzel olmuş