7. Sınıf ” TÜRK MUTFAK KÜLTÜRÜNDE KAHVE” Metni Günlük Ders Planı (2018-2019)

Genel Manşet Türkçe 7. Sınıf Günlük Planlar

2018-2019 eğitim öğretim yılı 7. Sınıf 4. temanın (Milli Kültürümüz) ilk metni olan  “TÜRK MUTFAK KÜLTÜRÜNDE KAHVE” adlı metnin günlük ders planını buradan indirebilirsiniz.

DERS PLANI
1. BÖLÜM 10 ARALIK-16 ARALIK 2018
Ders TÜRKÇE
Sınıf 7
Temanın Adı/Metnin Adı MİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ / TÜRK MUTFAK KÜLTÜRÜNDE KAHVE
              Konu   Amaç- sonuç / Neden-sonuç / Karşılaştırma cümleleri Atasözleri Metin karşılaştırma Düşünmeyi geliştirme yolları Ek-fiil      
Önerilen Süre 40+40+40+40+40( 5 ders saati )
2. BÖLÜM  
Öğrenci Kazanımları /Hedef  ve Davranışlar   OKUMA T.7.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur. T.7.3.5. Bağlamdan hareketle bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder. T.7.3.6. Deyim ve atasözlerinin metne katkısını belirler. T.7.3.19. Metinle ilgili soruları cevaplar. Metin içi ve metin dışı anlam ilişkileri kurulur. T.7.3.25. Metinler arasında karşılaştırma yapar. Bakış açısı ve mesajlar karşılaştırılır. T.7.3.28. Okudukları ile ilgili çıkarımlarda bulunur. Metinlerdeki neden-sonuç, amaç-sonuç, koşul, karşılaştırma, benzetme, örneklendirme, duygu belirten ifadeler ve abartma üzerinde durulur. T.7.3.29. Metin türlerini ayırt eder.   KONUŞMA T.7.2.1. Hazırlıklı konuşma yapar. Öğrencilerin düşüncelerini mantıksal bir bütünlük içinde sunmaları, görsel, işitsel vb. destekleyici materyaller kullanarak sunu hazırlamaları sağlanır.   YAZMA T.7.4.2. Bilgilendirici metin yazar. T.7.4.6. Bir işi işlem basamaklarına göre yazar. T.7.4.12. Yazdıklarının içeriğine uygun başlık belirler. T.7.4.13. Ek fiili işlevlerine uygun olarak kullanır.  T.7.4.14. Araştırmalarının sonuçlarını yazılı olarak sunar. T.7.4.16. Yazdıklarını düzenler.    
Öğretme-Öğrenme-Yöntem ve Teknikleri Okuma, bölerek okuma, açıklayarak okuma, inceleme, günlük hayatla ilişkilendirme ve günlük hayattan örnekler verme  
Kullanılan Eğitim Teknolojileri-Araç, Gereçler ve Kaynakça * Öğretmen  * Öğrenci İmla kılavuzu, sözlük, deyimler ve atasözleri sözlüğü, EBA, tdk.gov.tr, A4 kağıdı
Öğretme-Öğrenme Etkinlikleri:  
•  Dikkati Çekme   Türkiye’de kahve yetişmemesine rağmen neden dünyaca ünlü “Türk kahvesi” ifadesi kullanıldığını öğrencilere yönelterek fikirleri alınacak.
•  Güdüleme Öğrencilere “Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır. ”  atasözüyle anlatılmak istenen nedir sorusu sorulacak. Öğrencilerin cevaplarından sonra insanları bir arada tutan bazı araçlar vardır. Kahvenin de bunlardan biri olduğu öğrencilere aktarılacak. Daha sonra öğrencilere sayfa 94’te yer alan “TÜRK MUTFAK KÜLTÜRÜNDE KAHVE” metnini işleyeceğimiz söylenecek. Öğrencilere kahve yapmasını bilen olup olmadığı sorulacak ve bir öğrenci öğretmenler odasına gönderilecek. Daha önce mutfakta çalışan ile konuşulduğu gibi çalışan, kahveyi pişirip öğrenci ile sınıfa gönderecek. Öğrenci elinde kahve fincanı ile bize nasıl yapıldığını anlatacak.             (Kahveyi soğumadan öğretmen içebilir.)
•  Gözden Geçirme Dünyada kahve gibi Türklere özgü ürünler nelerdir sorusu sorularak bu bölümde geçilir.  
 •  Derse Geçiş Öğrencilere metnin görsellerini incelemesi istenecek. Kahvenin yanında neden lokum olduğu vurgulanacak. Metnin okunması sağlanacak. Bölerek okuma yöntemi uygulanacak. Sınıf üç guruba ayrılacak ve her guruba sırayla anahtar kelimeleri, deyimleri ve anlamı bilmediğimiz kelimeleri bulmaları istenecek. Anahtar Kelimeler : Türk kahvesi, cezve, öğütmek, ikram, misafir, kahvehane, Osmanlı, kısık ateş, fincanAnlamını bilmedikleri kelimeler bulunacak. Anlamlarıyla beraber sözlük defterine yazılacak.   1. Etkinlik Metinde yer alan kelimeler anlamları ve etkinlikte yazılan cümlelerden yola çıkarak bulunacak. 1. Tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü, hars, ekin.
KÜLTÜR 2. Yandan kulplu, boynu uzun, genellikle bakırdan su kabı.
GÜĞÜM 3. Dönenceye ait.
TROPİK 4. Sıcak iklimlerde yetişen bir ağacın meyvesinin çekirdeklerinin kavrulup çekilmesiyle elde edilen tozla hazırlanan içecek.
KAHVE 5. Kahve pişirmeye yarayan saplı, küçük kap.
CEZVE 6. Gezgin, turist.
SEYYAH 7. Bir şeyi armağan olarak verme, sunma.
İKRAM 8. Su koymaya yarayan kulplu, emzikli kap.
İBRİK 9. Çay, kahve vb. sıcak şeyler içmekte kullanılan, genellikle kulplu, porselen veya camdan yapılmış küçük kap.
FİNCAN   2. Etkinlik Metinden hareketle sorular cevaplanacak deftere yazılacak. 1. Türk kahvesinin farklı ve kendine özgü yönleri (elde edilişi, yapımı, içimi) nelerdir?
Türk kahvesi kahve ağacının meyvelerinin çekirdeklerinin kurutulup kavrulmasıyla elde edilir. Pişirmeden hemen önce öğütülür. Cezvede yavaşça pişirilir, köpüklendirilir. Sıcak içilir.
2. Türk kahvesini özel yapan kültürel yönler nelerdir?
Türk kahvesinin hazırlanış ritüelleri  ve sunumu bir kültürdür. Türk kahvesi ile birlikte kahvehane kültürü de oluşmuştur. Eve gelen misafirlere genelde kahve ikram etmek adettir. Kız isteme adetlerinde de istenilen kızın kahve pişirip ikram etmesi, kızın el becerilerinin anlaşılmasında bir gösterge kabul edilir.
3. Yörenizdeki “kız isteme” töreninde uygulanan kahve geleneğini anlatınız.
4. Türk kahvesi gibi hem lezzet bakımından farklı hem de sosyal ve kültürel önemi olan başka Türk içecekleri neler olabilir? Bunlarla ilgili ne tür sosyal mekânlar oluşturulabilir?
Şerbet, şalgam, ayran gibi içecekler başka Türk içecekleridir.
5. Günümüz kafeleri ile geleneksel Türk kahvehanelerini karşılaştırınız, tercihinizi ve nedenlerini belirtiniz.
    3. Etkinlik Bu etkinlikte amaç sonuç neden sonuç ve karşılaştırma cümleleri tespit edilecek. (N) Kahvenin Arabistan’dan Batı’ya açılımı Osmanlı üzerinden olmuştur, bu yüzden de Avrupalılar kahveyi Türk içeceği olarak adlandırmıştır. (A) Osmanlı’da kahvehaneler konuk ağırlamak için kullanılan sosyal mekânlar olarak
kullanılmıştır.
(K) Türk mutfağının kendine özgü yaratıcılığı ve beğenileri, onu diğer kültürlerin mutfaklarından büyük ölçüde ayırmaktadır. (A) Avrupalı seyyahlar bilimsel incelemesinin yapılması için ülkelerine kahve götürmüşlerdir. (K) Türk kahvesi gerek yapılışı gerekse içimiyle diğer kahve çeşitlerinden oldukça farklı ve
kendine özgüdür.
(N) Kahve çekirdekleri öğütüldükten sonra tazeliklerini uzun süre koruyamadığı için kahve
yapımından hemen önce öğütülmelidir.
(K) Konuk ağırlamak için artık evden başka bir mekân oluşmuştu.   4. Etkinlik Kahve ile ilgili atasözleriyle alakalı öğrenciler düşüncelerini arkadaşlarına aktaracaklar. “Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır.”
“Gönül ne kahve ister ne kahvehane; gönül sohbet ister, kahve bahane.”
  5. Etkinlik Bu etkinlikte öğrencilere düşünmeyi geliştirme yolları kavratılacak. İki metin karşılaştırılacak. DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI Bir yazarın, konuşmacının ve hatta gündelik konuşma dilini kullanan biz bireylerin düşüncelerini geliştirmek, okuyucuyu veya dinleyiciyi inandırmak, düşünceleri daha net ve anlaşılır kılmak için başvurduğu yollara “düşünceyi geliştirme yolları” adı verilmiştir. Paragrafta ana düşüncenin yanı sıra, bu ana düşünceyi desteklemek amacıyla kullanılan başlıca düşünceyi geliştirme yolları şunlardır: Tanık Gösterme Örnekleme Tanımlama Karşılaştırma Sayısal Verilerden Yararlanma   1-Tanık Gösterme Düşünceyi geliştirmenin bir yolu yazarın düşüncesini kabul ettirmek için, kendisi ile aynı doğrultuda düşünen birinden alıntı yapması, onun sözüne yer vermesidir. En az iki iddia vardır. Biri yazara ait, diğeri tanık gösterilen kişiye aittir. Her iki iddia aynı doğrultudadır. Tanık gösterilen kişinin, anlatılan konuda söz sahibi olması, o konuda tanınan yetkin bir kişi olması gerekmektedir. Amaç, okuyucunun değer verdiğine inanılan kişinin konumundan yararlanılarak, okuyucuyu ortaya atılan iddiaya inandırmaktır. Tanık gösterilenin düşüncesinin doğrudan aktarıldığı cümleler tırnak işareti (“ ”) içinde verilir. Tanık gösterilenin düşüncesi, alıntıyı yapan kişinin kendi anlatım şekli ile aktarılabilir. Bu şekilde yapılan alıntılar tırnak işareti içine alınmaz. Örnek: “Her ulusun gelenekleri, dünya görüşü, sanatı, inançları, bilim ve uygarlığa katkısı, diline yansır. Diğer bir deyişle dil, toplumun aynasıdır, onu her özelliği ile bize anlatır. Bu konuda Prof. Dr. Doğan Aksan: “Bir ulusun yaşayış biçimi, gelenekleri ve inanışları hakkında elimizde hiçbir şey olmasa bile, onun dilinden çıkarak yaşayış biçimi, gelenekleri ve inanışları hakkında bilgi sahibi oluruz.” der.”   2-Örnekleme Tek bir iddia söz konusudur. Bu iddia, bir ya da birden fazla örnekle desteklenir. İddia edilen düşünce ile bu iddiayı desteklemek için verilen örnekler arasında net ve kesin bir bağ bulunmalıdır. Düşünce ile örtüşmeyecek örnekler verilmesi, yazının güvenilir olma durumunu zedeler. Amaç düşünceyi geliştirmek, açıklamak ve okuyucuyu inandırmaktır. Parçanın bir yerinde “örneğin” veya “mesela” sözcüklerini kullanmak mümkündür. Örneklemeye tek cümlede, birkaç cümlede ya da paragrafın tamamında yer verilebilir. Özellikle soyut bir kavram örneklendirme yöntemi ile somut hale getirilebilir.     Örnek : “Türk insanı kendi sesi olmuş, sorunlarını dillendirerek bir bakıma kendisiyle dert ortağı olmuş şairlerini hep sevdi; onlara sahip çıktı ve onların şiirlerini bir töre gibi kuşaktan kuşağa aktardı. Böyle olmasaydı, okur-yazarın yok denecek kadar az olduğu bir toplumda Yunus hâlâ ilahilerini söyler miydi? Karacaoğlan sazıyla köy köy dolaşmaya devam eder miydi? Köroğlu isyan türkülerini göğsünü gere gere dillendirir miydi?”   3-Tanımlama: Bir kişi, varlık veya kavram, “Anlatılan şey nedir?” sorusunun cevabını verebilecek biçimde okuyucuya tanıtılır. Yüklem durumundaki sözcükte, ses uyumuna göre “-dır, -dir, -dur, -dür” ekinden uygun olanı bulunur ya da cümle “denir, demektir” gibi sözlerle biter. Tanımlama yapılan cümle genellikle paragrafın başında ya da sonunda bulunur. Parça içindeki tanımlama cümlesini parçadan ayırıp tek başına kullansak dahi biz o cümle ile “bu nedir?” sorusuna cevap bulabiliriz. Yargılar kesindir. Düşünce yazılarında ve bilgi vermek amaçlı bilimsel yazılarda tanımlama yöntemine başvurulur. Tanımlama yapan kişi, tanımlamasını yaptığı kavram hakkında yeterli bilgi birikimine sahip olmalıdır.     Örnek: “Ansiklopedi, birden çok konuda özlü ve bilimsel bilgiler veren yapıttır. Ansiklopediler, bilgilerin harf sırasına göre dizildiği, akademik yönü olan yapıtlardır. Ansiklopedi, kişinin dilediği her konuda özlü bilgiye, en kısa yoldan ulaşmasını sağlayan bir el atlı kaynağı, ev ve işyeri kitabıdır.”   4-Karşılaştırma Düşünceyi geliştirmenin bir başka yolu da; gündelik yaşantımızda da sık sık başvurduğumuz, iki kişi, varlık veya kavram arasında üstünlük, eşitlik veya zayıflık yönünden ilgi kurarak karşılaştırma yapmaktır. Karşılaştırılan iki veya daha çok kişi, varlık veya yer vardır. Anlatılanların benzer yönleri, farklı yönleri ya da birbiri ile olan ilişkisi karşılaştırılabilir. Karşılaştırmayı belirginleştirmek için “ise, oysa, buna karşılık, de, daha, en” ve benzeri sözcükler kullanılır. Örnek: “Ahmet Haşim de Yahya Kemal de önemli şairlerdir. İkisi de şiirin amaçlar uğruna kullanıldığı günlerde şiir yalnızca şiir olmalıdır diyecek kadar bilinçlidir. Ama bence Ahmet Haşim, Yahya Kemal’den büyük bir şairdir. Yahya Kemal çok iyi koşullar altında, bütün olanaklara sahip olarak kendi şiirlerini oluşturmuştur. Ahmet Haşim ise olanaksızlıkla veya çok az olanakla büyük bir şiire imza atmıştır.”   5-Sayısal Verilerden Yararlanma   Anlatılanlar çeşitli bilimsel araştırmaların sonucu ortaya çıkan sayısal verilere dayanır. Bu yüzden anlatılanların inandırıcılığı ve güvenilirliği en üst düzeydedir. Rakamlara, yüzdelik değerlere (%), tarihlere vb sayısal veri niteliğindeki ifadelere yer verilir. Yanlış aktarılan sayısal değerler, anlatılanların güvenilirliğini kolayca zedeleyebilir.   Örnek: “Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) verilerine göre inme (felç), dünyada kalp hastalıkları ve tüm kanserlerin toplamından sonra üçüncü sırada yer alan ölüm nedenidir. Dünyadaki inmelerin üçte ikisi ise az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir. İnmeye bağlı ölüm oranının 2020 yılında özellikle yaşlanan nüfusun az gelişmiş ülkelerde sigara içme alışkanlığının artması nedeniyle iki katına çıkacağı tahmin edilmektedir. İnmeyi oluşturan değişik risk faktörleri vardır; ancak gönümüzde tüm inmelerin %62’sinden yüksek tansiyon sorumludur.”   Benzer Yönleri
– Her iki metin de bir içeceği ve bu içecekten doğan kültürü tanıtmaktadır.
– Her iki metinde de konu hakkında detaylı bilgiler verilmiştir. Farklı Yönleri
“Her Dem Tiryaki” metninde daha samimi bir dil kullanırken “Türk Mutfak Kültüründe Kahve” metni bilgi vermeye yönelik nesnel yargılar barındıran bir dil kullanılmıştır.
“Her Dem Tiryaki” metninde okuyucuyla sohbet ediyormuş gibi bir üslupla yazılmıştır. “Türk Mutfak Kültüründe Kahve” metni daha akademik bir dille yazılmıştır. B kısmında metinde yer alan örneklendirme cümleleri bu bölüme yazılacak.   –  Örneğin İngiltere’de çay öğleden sonra saat 4 civarında hafif bir yiyecek eşliğinde içilirken daha ağır çay ziyafetleri ise, akşam saat 5 ile 7 arasında gerçekleşiyor.
– Hindistan’da siyah çay genelde deminin hafiflemesi için süt ile tüketiliyor.
– Çin çayları genellikle yeşil çay olarak tüketiliyor.   6.Etkinlik Kahvenin yapılışı hakkında bir yazı yazılacak.   7.Etkinlik Bu bölümde ekfiil konusu işlenecek.   EK-FİİLLER (EK EYLEMLER) Ek-fiil (ek-eylem, imek fiili, cevher fiil), Türkçede isimlerin ve isim soylu kelimelerin sonuna gelerek onların yüklem olarak kullanılmalarını sağlayan, ayrıca basit zamanlı fiillerden birleşik zamanlı fiil yapan çekim ekleridir. Ek-fiillerin iki görevi vardır: 1. İsim veya isim soylu kelimelerin sonuna gelerek, onları yüklem yapmak, 2. Basit zamanlı fiilleri, birleşik zamanlı yapmak. Ek-fiiler “-idi”, “-imiş-, “-ise” ve “-dir” dir ancak sözcüklere bitişik olarak yazıldıklarında ses uyumlarına uyarak değişiklik gösterebilirler.   Ek fiiller Türkçede iki görevde kullanılırlar: İsimleri ve isim soylu sözcükleri yüklem yapmak, Basit çekimli fiillere eklenerek birleşik zamanlı fiil yapmak (-dir hariç). Ek- Fiilin Dört kipe göre çekimi vardır: 1) Ek-Fiilin Geniş zamanı (-ım/-im/-um/-üm; -dır/-dir/-dur/-dür) 2) -di’li (görülen, bilinen) geçmiş zaman (-dı/-di/-du/-dü; -tı/-ti/-tu/-tü) 3) -miş’li (duyulan, anlatılan, öğrenilen) geçmiş zaman (-mış/-miş/-muş/-müş) 4) Şart kipi (-sa/-se) Türk kahvesinin tadı diğer kahvelerden daha yoğundur. Kahve, tropik iklim isteyen, yükseklerde ve zor yetişen narin bir bitkidir. Aldığı kıyafetler çok pahalıydı. Avludan büyükçe bir bahçeye geçerdi. Türk kahvesi en çok ritüel barındıran kahveymiş. İstanbul’a hızlı trenle gidiyormuş. Herhâlde arayan Ahmet Bey’dir. Türkçe sınavında çok başarılıdır. Benden aldığı kitapları yarın kargoyla gönderecekmiş. Uçakla İstanbul’a gidecekmiş. Bu sabah gökyüzü bulutluydu. Bizimle gelecekse biraz acele etsin.   B kısmında cümledeki işlevleri yazılacak. İsme geldiğinde;
Cümle içinde isimleri yüklem yapmıştır. Cümleye şart anlamı katmıştır. Fiile geldiğinde;
Eylemin zamanını bildirmiştir.                                                                 Gelecek metne hazırlık soruları araştırılacak.
3. BÖLÜM  
Ölçme-Değerlendirme  
•  Bireysel öğrenme etkinliklerine yönelik Ölçme-Değerlendirme •  Grupla öğrenme etkinliklerine yönelik Ölçme-Değerlendirme •  Öğrenme güçlüğü olan öğrenciler ve ileri düzeyde öğrenme hızında olan öğrenciler için ek Ölçme-Değerlendirme etkinlikleri  Düşünmeyi geliştirme yolları konusuyla ilgili her bir başlıkla ilgili birer örnek cümle oluşturunuz. 1. 2. 3. 4. 5.  
Dersin Diğer Derslerle İlişkisi  Okurken yorum yapabilme, problem çözme, düşündüğünü tasarlama, yazarken imla ve noktalamaya diğer derslerde de dikkat etmeleri sağlanır.
Türkçe Öğretmeni       07.12.18
Sefa AVCILAR Okul Müdürü  

2018-2019 eğitim öğretim yılı 7. Sınıf 4. temanın (Milli Kültürümüz) ilk metni olan  “TÜRK MUTFAK KÜLTÜRÜNDE KAHVE” adlı metnin günlük ders planını buradan indirebilirsiniz.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir