2019-2020 eğitim öğretim yılı 8. Sınıf Türkçe dersi 6. temanın (MİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ) ilk metni olan “ GÖÇ DESTANI ” adlı metne ait günlük ders planını sayfa sonundaki linkten indirebilirsiniz.
1. BÖLÜM
Ders : TÜRKÇE
Sınıf : 8
Tema / Metin Adı : MİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ / GÖÇ DESTANI
Konular : Kelime çalışması / Konu / Ana fikir / Gerçek kurgusal unsurlar / Metin türü (Destan) / Öyküleyici anlatım / Fiilde çatı
2. BÖLÜM
KAZANIMLAR
OKUMA
Akıcı Okuma
T.8.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.
T.8.3.2. Metni türün özelliklerine uygun biçimde okur.
T.8.3.4. Okuma stratejilerini kullanır.
Söz Varlığı
T.8.3.5. Bağlamdan hareketle bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.
T.8.3.6. Deyim, atasözü ve özdeyişlerin metne katkısını belirler.
T.8.3.10. Geçiş ve bağlantı ifadelerinin metnin anlamına olan katkısını değerlendirir.
Anlama
T.8.3.14. Metinle ilgili soruları cevaplar.
T.8.3.16. Metnin konusunu belirler.
T.8.3.17. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
T.8.3.24. Metindeki gerçek ve kurgusal unsurları ayırt eder.
T.8.3.26. Metin türlerini ayırt eder.
T.8.3.28. Metinde önemli noktaların vurgulanış biçimlerini kavrar.
KONUŞMA
T.8.2.1. Hazırlıklı konuşma yapar.
T.8.2.3. Konuşma stratejilerini uygular.
T.8.2.4. Konuşmalarında beden dilini etkili bir şekilde kullanır.
T.8.2.5. Kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.
T.8.2.6. Konuşmalarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.
T.8.2.7. Konuşmalarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
YAZMA
T.8.4.3. Hikâye edici metin yazar.
T.8.4.4. Yazma stratejilerini uygular.
T.8.4.8. Yazılarında mizahi ögeler kullanır.
T.8.4.13. Yazdıklarının içeriğine uygun başlık belirler.
T.8.4.16. Yazdıklarını düzenler.
T.8.4.17. Yazdıklarını paylaşır.
T.8.4.20. Fiillerin çatı özelliklerinin anlama olan katkısını kavrar.
YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Okuma, bölerek okuma, inceleme, günlük hayatla ilişkilendirme ve günlük hayattan örnekler verme
ARAÇ-GEREÇLER VE KAYNAKÇA
İmla kılavuzu, sözlük, deyimler ve atasözleri sözlüğü, EBA, İnternet, kütüphane…
ÖĞRETME-ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ
Dikkati Çekme
Milletlerin hayatını etkileyen olayların neler olduğu sorularak öğrencilerin dikkatini “millet” kavramının üzerine çekmeye çalışılacak.
Güdüleme
Öğrencilere sayfa 178’de yer alan MİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ temasının ilk metni olan “GÖÇ DESTANI” ni işleyeceğimizden bahsedilecek. Bu metinle beraber millet olarak geçmişte atalarımızın yaşadıkları hakkında bilgi sahibi olacağımız vurgulanacak. Nesilden nesile günümüze dek gelen bu bilgiler tarihimizin bize hatırlattığı ifade edilecek.
Gözden Geçirme
Öğrencilere toplum üzerinde destanların etkisi ne olabilir sorusu sorulacak.
DERSE GEÇİŞ
- Metnin başlığından metinde neler anlatıldığı tahmin edilecek. Görsel okuma yapılacak.
- Metin bir kez sessizce herkes tarafından okunması sağlanacak. Bu esnada bilinmeyen kelimeler tespit edilecek. Metinde bulunan kelimeler tahtaya yazılacak. TDK sözlük akıllı tahtadan açılarak anlamları deftere yazılacak.
- Metin ikinci kez sesli olarak okunacak. Bölerek okuma yöntemi uygulanacak. Bu okuma sonrasında anahtar kelimeler belirlenecek. Metin türü hakkında öğrencilere bilgi verilecek.
DESTAN
Bir ulusun kahramanlıklarını, savaşlarını, büyük toplumsal olaylarını anlatan ve genellikle şiir (nazım) biçiminde oluşturulan eserlere destan denir.
Yazı türleri içinde en uzun olanıdır.
Efsaneden sonra bilinen en eski türdür.
Sözlü edebiyat ürünüdür; ancak sonradan yazıya geçirilen destanlar da vardır.
Olağanüstü olaylar ve kahramanlar vardır.
Destan kahramanları yarı tanrısal nitelikler taşıyan han, hakan ve kağan gibi kişilerdir.
- Anahtar Kelimeler : dağ, Uygur, Çin, vatan, hakan, hadise, ehil
1. Etkinlik
Metinde geçen bazı kelimeler ve anlamları eşleştirilecek.
hakan – mukaddes – hadise
şölen – cenup – saadet – ehlî
saadet → Mutluluk
şölen → Ziyafet
ehlî → Evcil
cenup → Güney
hadise → Olay
mukaddes → Kutsal
hakan → Türk, Moğol ve Tatar hanları için `hükümdarlar hükümdarı` anlamında kullanılan bir unvan
2. Etkinlik
Sorular cevaplanacak.
1. Metindeki olaylar kimlerin başından geçmiştir?
Sungur Tigin, Kutur Tigin, Tükel Tigin, Ur Tigin ve Bugu Tigin adlı beş kardeşin başından geçmiştir.
2. Ağacın gövdesi yarılınca içinden ne çıkmıştır?
Beş çocuk çıkmıştır.
3. Uygurlar Bugu Tigin’i hangi özelliklerinden dolayı hakan seçmişlerdir? Sizce bu karar doğru mu?
Bugu Tigin; güzellik, zekâ ve ehliyetçe ötekilerden üstün olduğu için seçmişlerdir. …
4. Hükümdar, oğlunu niçin Çin prensesi ile evlendirmeyi düşünmüştür?
Çinlilerle yapılan savaşlara bir son vermek için evlendirmeyi düşünmüştür.
5. Çinliler prensese karşılık Uygurlardan ne istiyorlar? Niçin?
Kutlu Dağ denilen kayanın kendilerine verilmesini istiyorlar. Hükumeti zayıflatmak için bu kayayı yok etmeyi amaçlıyorlar.
6. Çinliler kayayı ülkelerine nasıl götürmüşlerdir?
Kayanın etrafına odun yığıp ateş yakmışlar, taşı iyice kızdırdıktan sonra üzerine keskin sirke dökerek parçalamışlar, parçaları arabalara yükleyip ülkelerine götürmüşler.
7. Uygurlar niçin göç edip Beş Balıg’a yerleşmiştir? Uygurların buradaki yaşamı sizce nasıl devam etmiş olabilir?
Taş gittikten sonra felaketler başlamıştır. Felaketlerden kurtulmak için göç etmişlerdir.
3. Etkinlik
Konu ve ana fikir belirlenecek.
Konu: Göç Destanı
Ana Fikir: Devlet yöneticileri kararlarını dikkatli almalı, halkın mukaddes değerlerine dokunmamalıdır.
4. Etkinlik
Metinde geçen gerçek ve hayal unsuru durumlar belirlenecek.
| Gerçek Unsurlar | Kurgusal Unsurlar |
| Halkın kendilerine yönetici seçmesi. Savaşlara son vermek için başka bir ülkenin prensesi ile evlilik. Kayanın ateş ve sirke ile parçalanması. | Ağacın içinden çocuklar çıkması. Kaya gidince felaketlerin başlaması. Cansız varlıkların “Göç!” diye bağırmaları. |
5. Etkinlik
Metnin özelliklerini gösteren maddeler bulunacak.
1. Anonim olup halkın ortak belleğinin ürünüdür.
2. Belli bir ulusun özelliklerini yansıtır.
3. Bilimsel bir üslupla yazılır.
4. Genellikle gazetelerden tanıdığımız yazı türüdür.
5. Tarihî ve sosyal olaylardan doğar, beslenir.
6. Olağan ve olağanüstü olaylar iç içedir.
7. Düşüncenin açıklanıp geliştirildiği yazı türüdür.
8. Bir sanat ve düşünce eserinin zayıf ve güçlü yönleri anlatılır.
9. Genellikle yiğitlik, aşk, dostluk, ölüm ve yurt sevgisi gibi temalar işlenir.
10. Genellikle tartışmacı anlatım biçimi kullanılır.
Cevap: 1, 2, 5, 6, 9
6.Etkinlik
Etkinlikteki metin okunacak ve kırmızı renkteki kelimelerin nedeni öğrencilerce bulunması istenecek.
NASREDDİN HOCA’NIN HAYAT HİKÂYESİ
Yüzyılları aşarak zamanımıza ulaşan, bilgeliğini nüktedanlığı ile süsleyen, Türk kültür dünyasının kuşkusuz en büyük isimlerinden biridir Nasreddin Hoca.
Nasreddin Hoca birçok yerli ve Batılı kaynağa göre, 1208 yılında Eskişehir iline bağlı Sivrihisar ilçesinin eski ismi Hortu (şimdiki ismi Nasreddin Hoca) olan köyde dünyaya gelmiştir.
Doğduğu yer konusundaki yaygın ihtilafa karşın, son yıllarda yapılan ilmî ve arkeolojik çalışmalarla özellikle eski sicillerden elde edilen bilgiler ve Hoca’nın kızına ait mezarın bulunması ile Hoca’nın Sivrihisarlı olduğu kesinlik kazanmıştır. Fuat Köprülü ve Pertev Naili Boratav gibi birçok ünlü bilim adamı bu konuda hem fikirdirler.
Annesi Sıdıka Hatun, babası ise Abdullah Efendi’dir. İlk eğitimini aynı zamanda köyün imamı olan babasından almıştır. Daha sonra Sivrihisar’da medrese eğitimi görmüş, babasının ölümü üzerine köyüne dönerek babasının yerine imamlık ve vaizlik görevini ifa etmeye başlamıştır. Bu görevini 23 yaşına kadar devam ettirmiştir.
(…)
Muhittin ÖNGÜT – Eda ÖZDEMİR
(Kısaltılmıştır.)
Cevap: Yazı karakterlerini bu şekilde kullanmanın amacı, okuyucunun dikkatini çekerek önemli bilgilerin akılda kalıcı olmasını sağlamaktır.
7.Etkinlik
Nasrettin Hoca fıkrası okunacak ve B kısmında fıkrada geçen mizahi öğeleri kullanarak yeni bir metin yazılacak.
8.Etkinlik
Derse hazırlık kısmında araştırılan destanlar incelenecek.
9.Etkinlik
Çatı özelliklerine göre etkinlik tamamlanacak.
FİİL ÇATISI
1. NESNELERİNE GÖRE FİİLLER
a. Geçişli Fiiller
b. Geçişsiz Fiiller
2. ÖZNELERİNE GÖRE FİİLLER
a. Etken Fiiller
b. Edilgen Filler
1. NESNELERİNE GÖRE FİİLLER
a. Geçişli Fiiller: Nesne alan, yükleme sorulan “ne, neyi, kimi” sorularına cevap veren fiillerdir.
? İpucu: Bir fiilin başına “onu” s.zcüğünü getirip okuyabiliyorsak, o fiil nesne alabiliyordur, geçişlidir.
Annemi çok seviyorum. / Bu haberi gazetede okumuştum.
Görmek / saklamak / bağlamak
Uyarı: Fiilimizin geçişli olması için ille de cümle içersinde nesne almış olmasına gerek yoktur. Nesne
alabiliyor olması yeterlidir.
Sabahtan beri durakta bekliyorum. / Ben de çok özledim.
b. Geçişsiz Fiiller: Nesne alamayan fiiller geçişsizdir. Bu fiiller “onu” sözcüğüyle okunamaz.
Çok sevdiği kedisi kayboldu. / Küçük çocuk durmadan ağlıyordu.
Beklediğimiz haber nihayet geldi. / uyumak / gülmek / oturmak
2. ÖZNELERİNE GÖRE FİİLLER
a. Etken Fiiller: Öznesi belli olan eylemler etkendir. Bir cümlede eylemin kim tarafından yapıldığı belli ise
etken çatılı eylem denir. Cümlede gizli özne olsa da fiil etkendir.
Öğrenciler bayramda sınıflarını süslediler. / Sıcakta kaldığı için çocuk terlemiş.
Bütün şiirlerini aynı kitapta topladı. (gizli özne: o)
b. Edilgen Fiiller: Öznesi belli olmayan eylemler edilgen çatılıdır. Gerçek özne almaz. Sözde özne alır. Edilgen
çatılı fiiller “-l, –n” çatı eklerini alır.
Hırsızlar sonunda yakalandı. / Seyirciler taşkınlık yapmamaları için uyarıldı.
Uyarı: Tabiat olayları edilgen olarak algılansalar bile etken olarak değerlendirilir.
Kuraklıktan gölün suyu çekildi. / Yine yeşillendi fındık dalları.
3. BÖLÜM
Ölçme-Değerlendirme
Aşağıdaki paragrafı çatı yönüyle inceleyiniz.
Atlar kışı geçirmek için bir sığınak aramaya koyuldular. Geniş arazide kuytu bir köşe bulmak oldukça zordu. Büyük bir mücadeleden yeni çıkmışları. Hepsi bitkindi. Hatta atlardan biri yaralıydı. Yarası mikrop kapmıştı.
Dersin Diğer Derslerle İlişkisi
Okurken yorum yapabilme, problem çözme, düşündüğünü tasarlama, yazarken imla ve noktalamaya diğer derslerde de dikkat etmeleri sağlanır.
Türkçe Öğretmeni
Sefa AVCILAR
02.03.20
Okul Müdürü
2019-2020 eğitim öğretim yılı 8. Sınıf Türkçe dersi 6. temanın (MİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ) ilk metni olan “ GÖÇ DESTANI ” adlı metne ait günlük ders planını buradan indirebilirsiniz.
