2019-2020 eğitim öğretim yılı 5. Sınıf 4. temanın (MİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ) KİLİM adlı ilk metnine ait günlük ders planını sayfa sonundaki linkten indirebilirsiniz.
1. BÖLÜM
Ders : TÜRKÇE
Tema / Metnin Adı : MİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ / KİLİM
Sınıf : 5
Konu : Kelime çalışmaları / Metin karşılaştırma / Kök ve ekler / Güvenilir site uzantıları / Güdümlü konuşma / Noktalama işaretleri ( noktalı virgül ) / Bilgilendirici metin
2. BÖLÜM
KAZANIMLAR
OKUMA
Akıcı Okuma
T.5.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.
T.5.3.2. Metni türün özelliklerine uygun biçimde okur.
T.5.3.4. Okuma stratejilerini kullanır.
Söz Varlığı
T.5.3.5. Bağlamdan yararlanarak bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.
T.5.3.10. Kökleri ve ekleri ayırt eder.
Anlama
T.5.3.14. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
T.5.3.19. Metinle ilgili sorulara cevap verir.
T.5.3.25. Medya metinlerini değerlendirir.
T.5.3.26. Metni oluşturan unsurlar arasındaki geçiş ve bağlantı ifadelerinin anlama olan katkısını değerlendirir.
T.5.3.27. Metinler arasında karşılaştırma yapar.
KONUŞMA
T.5.2.1. Hazırlıklı konuşma yapar.
T.5.2.3. Konuşma stratejilerini uygular.
T.5.2.4. Konuşmalarında beden dilini etkili bir şekilde kullanır.
T.5.2.6. Konuşmalarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
YAZMA
T.5.4.2. Bilgilendirici metin yazar.
T.5.4.4. Yazma stratejilerini uygular.
T.5.4.5. Büyük harfleri ve noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanır.
T.5.4.6. Bir işin işlem basamaklarını yazar.
T.5.4.7. Yazılarını zenginleştirmek için atasözleri, deyimler ve özdeyişler kullanır.
T.5.4.9. Yazdıklarını düzenler.
T.5.4.10. Yazdıklarını paylaşır.
T.5.4.13. Formları yönergelerine uygun doldurur.
T.5.4.14. Kısa metinler yazar.
T.5.4.15. Yazdıklarının içeriğine uygun başlık belirler.
T.5.4.16. Yazılarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Okuma, noktalama işaretlerine uygun okuma, bölerek okuma, inceleme, günlük hayatla ilişkilendirme ve günlük hayattan örnekler verme
ARAÇ-GEREÇLER VE KAYNAKÇA
İmla kılavuzu, sözlük, deyimler ve atasözleri sözlüğü, EBA, İnternet, kütüphane, öğrencilerin yaşantıları
ÖĞRETME-ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ
Dikkati Çekme
Derse girince 4. Temanın adı olan milli kültürümüz hakkında bilgi verilecek öğrencilere. Yeni bir temaya geçildiği vurgulanacak. Sonrasında metnimiz olan Kilim metninin şarkısı tahtadan açılacak.
Güdüleme
Çocuklara Anadolu’da önemli yeri olan Kilim hakkında bilgi verilecek. Toplumumuzun önemli bir simgesi olan kilim hakkında bilgi verildikten sonra sayfa 104’te yer alan metni açmaları istenecek.
Gözden Geçirme
Bu bölümde kilim gibi kültürümüzü yansıtan diğer simgelerin neler olduğu öğrencilere sorulacak ve tartışmaları sağlanacak.
DERSE GEÇİŞ
- Dikkati çekme bölümü konuşulduktan sonra öğrencilere metnin görseli inceleterek görsel okuma yaptırılacak. Görselden yola çıkarak metinde neler anlatıldığı tahmin edilecek.
- Ahenkli okuma yöntemi ile şiir öğrencilerce okunacak.
- Sonra metnin türü üzerinde durulacak. Şiir türünün özellikleri öğrencilere kavratılacak.
- İkinci bir kez kelime çalışmaları için okunacak şiir. Bilinmeyen kelimeler ve anahtar kelimeler tespit edilecek.
- Anahtar Kelimeler: kilim, sevgi, söz, kilit, aşk, davet, özlem
- Anlaşılmayan, anlamı bilinmeyen kelimelerin anlamı ilk önce dizelerden yola çıkarak bulunmaya çalışılacak. Sonra anlamı sözlükten bulunacak.
1. Etkinlik
Şiirde yer alan bazı kelimelerin harfleri karışık olarak verilmiş. Bunlar belirlenip anlamaları bulunacak. Sonrasında birer cümlede kelimeler kullanılacak.
sır : Varlığı veya bazı yönleri açığa vurulmak istenmeyen gizli kalan, gizli tutulan şey.
şikayet : Hoşnutsuzluk belirten söz veya yazı, sızlanma, sızıltı, yakınma
sermek : Düz bir yere yaymak
davet : Çağrı, çağırma
yetinmek : Bir şeyi kendisi için yeter bularak daha çoğuna gerek görmemek, daha çoğunu istememek, kanaat etmek
dergah : Tarikattan olanların barındıkları, ibadet ve tören yaptıkları yer, tekke
nakış : Genellikle kumaş üzerine renkli iplikler veya sırma ve sim kullanarak elle, makineyle yapılan işleme, el işi, ince iş
eren : Dinî inançlara göre kendisinde olağanüstü manevi güç bulunan kişi, ermiş
kilit : Anahtar, düğme gibi takılıp çıkarılabilen bir parça yardımıyla çalışan kapatma aleti
töre : Bir toplulukta benimsenmiş, yerleşmiş davranış ve yaşama biçimlerinin, kuralların, görenek ve geleneklerin, ortaklaşa alışkanlıkların, tutulan yolların bütünü, âdet
çağrı : Birinin bir yere gelmesini isteme, davet
ilim : Evrenin veya olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneye dayanan yöntemler ve gerçeklikten yararlanarak sonuç çıkarmaya çalışan düzenli bilgi, bilim.
2. Etkinlik
Sorular şiire göre cevaplanacak.
1) Şiire göre sevdiğine sözü olan ne yapar?
Kilim dokur.
2) Şiire göre hangi duygular kilim ile anlatılmıştır?
Sevgi, aşk, hasret, üzüntü, istek.
3) Kilimlerde kullanılan renkler ne ifade etmektedir?
Şikayet ve hasret.
4) Şiire göre kilim ne demektir?
İlim demektir.
5) “Aşkı dokudum kilime.” sözüyle ne anlatılmak istenmektedir?
Herhangi bir şeye duyulan yoğun sevgiyi, kilime işlenen motiflerle anlatmaya çalışmak.
6) Bu şiire farklı hangi başlıklar yazılabilir?
…
3. Etkinlik
Sorular şiire göre cevaplanacak.
a) Şiirde kilim nelere benzetilmiştir?
Gönüle, ilime, sevdaya, özleme, derde, isteğe benzetilmiştir.
b) Siz olsaydınız kilimi nelere benzetirdiniz? Neden?
…
4. Etkinlik
Etkinlikte yer alan metin ile şiirimiz karşılaştırılacak.
Anadolu’da kilim, renk demek, renge susamışlık demek…
Göz alabildiğine bozlaşan topraklarda yeşile, kırmızıya, maviye, turuncuya özlem duyan insanlar hıncını kilimlere döktüğü renklerden alır. Ağaçtan yeşil, denizden mavi, çiçekten kırmızı arayan; bulamayınca da tezgâha koşan insanlar, özentilerini kilimlerde dile getirir. Anadolu’da kilim, renk sofrasıdır, renge aç insanların sofrası. Alı-al, moru-mor, akı-karası, sarısı-durusu, nesi var nesi yoksa cömertçe ortaya döker, evini, çadırını bir bayram şenliği, bir düğün alayı gibi renklerle donatır. Bu, onun dünyasıdır.
Mehmet ÖNDER
(Aldı Sözü Anadolu)
Okuduğumuz metnin türü şiirdir. Duyguları ahenkli bir şekilde anlatmıştır. Yukarıdaki metnin türü denemedir. Biçim olarak düz yazıdır. Şiirde duygular düz yazılarda ise düşünceler ön plandadır.
5. Etkinlik
kelimelerin kökleri belirlenecek. Daha sonra köklere farklı ekler getirilecek.
sırlarımı – sevgiliye – duygunun – özlemdir – yoluna
6.Etkinlik
Etkinlikte yer alan metinler etkinlikte yer alan Kültür Bakanlığının sayfasından bulunarak tamamlanacak. Sonrasın sorular cevaplanacak.
Nemrut Dağı (Adıyaman – Kahta)
UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alınma Tarihi: 1987
Liste Sıra No: 448
Yeri: Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Adıyaman
Kategori: Kültürel
Adıyaman’ın Kahta ilçesinde 2150 metre yüksekliğindeki Nemrut Dağı yamaçlarında hükümdarlık yapmış olan Kommagene Kralı I. Antiochos’un (Antikos) tanrılara ve atalarına minnettarlığını göstermek için yaptırdığı mezarı, anıtsal heykelleri ve benzersiz manzarası ile Helenistik Dönem’in en görkemli kalıntılarından birisidir. Anıtsal heykeller doğu, batı ve kuzey teraslarına yayılmıştır. Doğu terası kutsal merkezdir ve bu nedenle en önemli heykel ve mimari kalıntılar burada bulunmaktadır. İyi korunmuş durumdaki dev heykeller kireçtaşı bloklarından yapılmıştır ve 8-10 metre yüksekliktedir. Varlığı bilinmekle beraber kral mezarı, henüz keşfedilememiştir.
Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası (Sivas)
UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alınma Tarihi: 1985
Liste Sıra No: 358
Yeri: İç Anadolu Bölgesi, Sivas
Kategori: Kültürel
Divriği ve civarında en erken yerleşim Hititler Dönemi’ne kadar inmektedir. Yöre, Mengücekoğullarının yönetimi altında olduğu dönemde Ahmet Şah ve eşi Turan Melek tarafından cami ile birlikte 1228-1229 yıllarında yaptırılmıştır. İslam mimarisinin bu başyapıtı iki kubbeli türbeye sahip bir cami ve ona bitişik bir hastaneden oluşmaktadır. Yapılar, mimari özelliklerinin yanı sıra, sergilediği zengin Anadolu geleneksel taş işçiliği örnekleriyle UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer almaktadır.
Edirne Selimiye Cami ve Külliyesi (Edirne)
UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Alınma Tarihi: 2011
Liste Sıra No: ?
Yeri: Marmara Bölgesi, Edirne
Kategori: Kültürel
İstanbul’un fethinden önce Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti olan Edirne’nin en önemli anıtsal eseri olan ve şehrin silüetini taçlandıran Selimiye Cami ve Külliyesi, 16. yy.da Sultan II. Selim adına yaptırılmıştır. Teknik mükemmelliği, boyutları ve estetik değerleriyle döneminin ve sonraki zamanların en muhteşem eseri olan cami ve külliye, Osmanlı mimarlarından Sinan’ın ustalık dönemi eseri, mimarlık sanatının en görkemli örneklerinden biri ve insanın yaratıcı dehasının bir başyapıtı olarak kabul edilmektedir.
İnce ve zarif 4 minareye sahip büyük kubbesiyle görkemli cami, iç tasarımında kullanılan ve döneminin en iyi örnekleri olan taş, mermer, ahşap, sedef ve özellikle çini motifleri ve ince işçilikleri ile kubbe ve kemerlerindeki kalem işleri, mermer döşemeli avlusu ve yapıyla bağlantılı el yazması kütüphanesi, eğitim kurumları, dış avlusu ve arastası ile bir sanat türünün zirvesini temsil etmektedir.
Edirne Selimiye Cami ve Külliyesi, UNESCO Dünya Miras Komitesi’nin 19-29.06.2011 tarihleri arasında gerçekleştirilen 35. Dönem Toplantısı’nda alınan 35 COM 8B.37 sayılı karar ile 1 ve 4. kriterler kapsamında kültürel varlık olarak Dünya Miras Listesi’ne dâhil edilmiştir.
7.Etkinlik
Etkinlikte yer alan kutucuklarda yer alan metinler incelenecek. Sorular cevaplanacak.
8.Etkinlik
“Anadolu’da kilim demek, özlemi, inancı, sevgiyi ilmik ilmik dokumak demektir.” sözünden yola çıkarak bir konuşma yapmaları istenecek.
9.Etkinlik
Dizelerle ilgili sorular cevaplanacak. Noktalı virgülün kullanımı kavratılacak.
Noktalı Virgül (;)
__Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için konur.
Örnek: Erkek çocuklara Fatih, Osman, Murat; kız çocuklara ise Buse, Meryem, Havva adları verilir.
__Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur.
Örnek: At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır.
10.Etkinlik
Kültürümüzde kilimin yerini anlatan bilgilendirici bir metin yazılacak.
GELECEK DERSE HAZIRLIK
Çocuklardan bu kısımdaki yönergenin araştırılması istenecek.
3. BÖLÜM
Ölçme-Değerlendirme
Aşağıdaki kelimelerin arasındaki noktalı virgülün kullanım amacını yazınız.
Türkiye, İngiltere, Azerbaycan; İstanbul, Londra, Bakû.
Dersin Diğer Derslerle İlişkisi
Okurken yorum yapabilme, yazarken imla ve noktalamaya diğer derslerde de dikkat etmeleri sağlanır.
Sefa AVCILAR
Türkçe Öğretmeni
09.12.19
Okul Müdürü
2019-2020 eğitim öğretim yılı 5. Sınıf 4. temanın (MİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ) KİLİM adlı ilk metnine ait günlük ders planını buradan indirebilirsiniz.
