2018-2019 eğitim öğretim yılı 8. sınıf 5. temanın (Milli Kültürümüz) “ERGENEKON DESTANI” adlı metnin günlük ders planını buradan indirebilirsiniz.
DERS PLANI 18 ŞUBAT- 24 ŞUBAT 2019
1. BÖLÜM
| Ders | TÜRKÇE |
| Sınıf | 8 |
| Temanın Adı/Metnin Adı | MİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ / ERGENEKON DESTANI |
| Konu | Hikaye unsurları Söz sanatları ( abartılı ifadeler) Metin türleri (destan) İsim ve fiil cümleleri Çizgi roman |
| Önerilen Süre | 40+40+40+40+40( 5 ders saati ) |
2. BÖLÜM
Öğrenci Kazanımları /Hedef ve Davranışlar
OKUMA
T.8.3.20.Okuduğu metinlerdeki hikâye unsurlarını belirler.
T.8.3.7. Metindeki söz sanatlarını tespit eder. (Abartma)
T.8.3.25. Okudukları ile ilgili çıkarımlarda bulunur.
T.8.3.26. Metin türlerini ayırt eder. (Destan)
T.8.3.27. Görsellerle ilgili soruları cevaplar. (Çizgi roman yorumu)
KONUŞMA
T.8.2.1. Hazırlıklı konuşma yapar.
T.8.2.5. Kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.
T.8.2.7. Konuşmalarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
T.8.2.6. Konuşmalarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini
kullanır.
T.8.2.7. Konuşmalarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
YAZMA
T.8.4.19. Cümle türlerini tanır. (Fiil ve isim cümleleri)
T.8.4.4. Yazma stratejilerini uygular.
Öğretme-Öğrenme-Yöntem ve Teknikleri
Soru-cevap, anlatım, açıklamalı okuma ve dinleme, açıklayıcı anlatım, inceleme, uygulama
Kullanılan Eğitim Teknolojileri-Araç, Gereçler ve Kaynakça // * Öğretmen * Öğrenci
İmla kılavuzu, sözlük, deyimler ve atasözleri sözlüğü, EBA, İnternet, deyim hikayeleri…
Öğretme-Öğrenme Etkinlikleri
Dikkati Çekme
Orta Asya’dan dünyanın farkı bölgelerine göç ederken atalarımızın başından geçen olaylara dikkat çekilecek. Göç destanı hakkında kısa bilgi verilecek.
Güdüleme
Sayfa 138’de yer alan “ERGENEKON DESTANI” adlı metinle atalarımızın başından geçenleri ve o döneme ait bilgiler edinecekleri söylenecek. Destanların özelliklerinden bahsedilecek.
Gözden Geçirme
Öğrencilerden biri araştırması arkadaşlarıyla paylaşması sağlanacak.
Derse Geçiş
- Metin bir kez sessiz okunacak ve anlamı bilinmeyen kelimeler bulunmaya çalışılacak.
- Metnin sesli olarak ikinci kez okunması sağlanacak ve anahtar kelimeler tespit edilecek.
- Anahtar kelimeler: fotoğraf, uçmak, iletişim, televizyon, jet, atom, DNA, ay, disket, barkod
- Anahtar kelimeler ve anlamı bilinmeyen kelimeler (1. Etkinlik) sözlük defterine yazılacak.
1. Etkinlik
Etkinlikte yer alan cümlelerde bulunan kelimelerin anlamları tahmin edilecek.
Bütün ülkeye Göktürkler egemen idi.
egemen: Yönetimini hiçbir kısıtlama veya denetime bağlı olmaksızın sürdüren, bağımlı olmayan, hükümran, hâkim
• Çevresine hendek kazıp beklediler.
hendek: Geçmeye engel olacak biçimde uzunlamasına kazılmış derin çukur
• Bu yenilgi üzerine Göktürklere düşman olan kavimler büsbütün öfkelendiler.
kavim: Aralarında töre, dil ve kültür ortaklığı bulunan, boy ve soy bakımından da birbirine bağlı insan topluluğu, budun
• Çadırlarını ve mallarını öyle bir yakıp yağmaladılar ki bir tek kara kıl çadır bile kalmadı.
yağma: Birçok kişinin zor kullanarak ele geçirdikleri malı alıp kaçması, talan
• Kayan ile Tukuz her ikisi de düşmana esir olmuşlardı.
esir olmak: Savaşta düşman eline düşmek
• Bu yol öyle bir sarp ve sapa yoldu ki deve olsun at olsun bin güçlükle yürürdü.
sarp: Dik, çıkması ve geçilmesi güç (yer), yalman
sapa: Gidilen yol üzerinde olmayan, sapılarak varılan
• Böyle bir yeri görünce Tanrı’ya şükrettiler.
şükretmek: Tanrı’ya minnet duygusunu sunmak
• Yalın kata benzer.
yalın kata: Gösterişsiz, süssüz, sade, güçsüz katman.
• Börteçine bütün illere elçilerini gönderdi.
il: Eski Türklerde devlet
elçi: Bir devleti başka bir devlet katında temsil eden kimse, sefir
2. Etkinlik
Metinle ilgili sorular cevaplanıp deftere yazılacak.
1. Göktürklerin siyasi durumu nasıldı?
Bütün Türk kavimlerine hakimdiler.
2.Öteki kavimler Göktürklere nasıl bir oyun oynamışlardır?
Savaş esnasında mallarını bırakıp gitmişlerdir. Galip geldiklerini sana Göktürkler malları almak için ilerlediklerinde kavimler geri dönüp Göktürkleri pusuya düşürmüşlerdir.
3. Tukuz ve Kayan’ın düşman esaretinden kurtulduktan sonra yaptıklarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Düşmanlarından korunmak için geçici olarak en doğru şeyi yapmışlardır.
4. Tukuzlar ve Türükenleri dört yüz yıl kaldıkları toprakları bırakıp gitmeye yönelten “o yere sığmamaları” dışında ne olabilir?
Kaldıkları topraklardaki kaynaklar tükenmiş olabilir. Başka yerler keşfetmek istemiş olabilirler.
5.Siz Ergenekon’dan çıkmak için nasıl bir yol bulurdunuz? Neden?
…
3. Etkinlik
Bu bölümde metindeki hikaye unsurları belirlenecek.
OLAY
Göktürklerin düşmanlarından kurtulup Ergenekon’a yerleşmeleri ve buradan çıkmaları.
ANA FİKİR
Devlet büyükleri devletlerinin devamı ve halklarının bütünlüğünü korumak için mücadele etmelidirler.
KONU
Göktürklerin Ergenekon’dan çıkmaları.
ZAMAN
Geçmiş zaman
YER
Ergenekon
KİŞİLER
İl Han, Kayı Han, Tukuz, demirci, Börteçine
4. Etkinlik
Metinde yer alan abartılı ifadeler bulunacak.
1.Türk illerinde Göktürk oku ötmeyen, Göktürk kolu yetmeyen bir yer yoktu.
2.Daha sonra dağın üstünü, arka yanını, öte yanını, beri yanını bir sıra odun, bir sıra kömürle doldurduktan sonra yetmiş deriden yetmiş körük yapıp yetmiş yerde kurdular.
5. Etkinlik
Metinle ilgili olan cümlelere işaret konulacak metnin türünün destan olduğu öğrencilere kavratılacak.
Olağanüstü durumlar / olaylar yer almıştır. X
Sade bir dille yazılmıştır. X
Kahramanları seçkin kişilerden oluşmuştur. X
Ağır bir dille yazılmıştır.
Günlük hayatta karşılaşılabilecek olaylar yer almıştır.
Kahramanlar sıradan insanlardır.
6. Etkinlik
Bu etkinlikte öğrenciler destan masal vs. gibi türlerin nesilden nesile nasıl aktarılacağını hususunda bir konuşma hazırlayacaklar.
7. Etkinlik
İsim ve fiil cümleleri öğrencilere kavratılacak ve sonra etkinlikteki cümleler incelenecek.
YÜKLEMİNİN TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER
Cümleler yüklemine göre, yani yüklemi oluşturan sözcüğün türüne göre iki çeşittir. Bunlar fiil ve isim cümleleridir.
1. Fiil (Eylem) Cümlesi
Yüklemi çekimli bir fiilden oluşan cümlelere fiil (eylem) cümlesi denir.
<<Altın eli
bıçak kesmez.
cümlesinde “kesmek” fiildir. Yüklem fiil olduğu için bu cümle yüklemine göre
fiil cümlesidir.
Fiil cümlelerini “-mak, -mek” mastar ekini kullanarak belirleyebiliriz. Bildiğiniz gibi bu ek sadece fiille¬re gelmektedir. O hâlde bir sözcüğe “-mak, -mek” getirebiliyorsak, o sözcük fiildir.
<< Az ateş
çok odunu yakar.
cümlesini ele alalım. Burada “yak-” yüklemdir. Yüklemin isim mi, fiil mi
olduğunu anlamak için sözcüğe “-mak, -mek”ten uygun olanı getiriyoruz: “yakmak”.
Anlamlı olduğuna göre demek ki fiilmiş, öyleyse cümle de fiil cümlesidir.
NOT: Bir sözcüğün isim mi, fiil mi olduğunu anlamak için, o sözcüğün yapım eki almış son hâline bakmalıyız. Yoksa yanılabiliriz.
<<Ava
giden avlanır.
cümlesinde yüklem “avlanır” sözüdür. Biz sözcüğün köküne (av) değil, yapım eki
almış son hâline bakıyoruz: “avlan-“. Bu son hâline mastar ekini getirebildiğimize
göre, demek ki sözcük fiildir. Cümle de fiil cümlesidir.
2. İsim (Ad) Cümlesi
Yüklemi ek eylemle çekimlenmiş bir isimden oluşan cümlelere isim (ad) cümlesi denir.
<<Her işin
başı sağlıktır.
“sağlıktır” sözcüğü, cümlenin yüklemini oluşturmuştur. “sağlık” sözcüğü isim
olduğuna göre, cümle de yükleminin çeşidine göre isim cümlesidir.
<<Teyzesinin
oğlu öğretmenmiş.
bu cümle de “miş” ek fiilini alarak yüklem olan “öğretmen” sözcüğü isim olduğu
için isim cümlesidir.
NOT: İsim cümleleri sadece isimlerden oluşmaz. İsim soylu sözcükler de, yani cümlede zamir, edat gibi görevlerde kullanılan sözcükler de isim cümlesini oluşturur.
<<Bu kitapların
hepsi sizinmiş.
cümlesinde “sizinmiş” sözcüğü tür olarak zamirdir. Bu sözcük cümlede yüklem
göreviyle kullanılmıştır. Öyleyse bu cümle yüklemine göre isim cümlesidir.
<<Ağaçta kuşlar var.
<<Çocuklar okulun bahçesindeydi.
<<Küçükken çok yaramaz bir çocukmuş.
<<Amacımız sınavı kazanmaktır. cümleleri de isim cümlesidir.
NOT: İsim cümlelerini bulurken sesteş (eş sesli) sözcüklere dikkat etmemiz gerekir. Sesteş sözcükler yazılışları aynı olduğu hâlde anlamca farklı sözcüklerdir. Bu sözcüklerden biri isim, biri fiil olabilir. Bunu anlamak için de cümlenin dikkatlice okunması gerekir.
>>Artık vakit
çok geç.
cümlesindeki “geç” sözcüğü “erken” karşıtı isim soylu bir sözcüktür. Öyleyse bu
cümle isim cümlesidir.
<<Köprüden sen
de geç.
cümlesindeki “geç” sözcüğü ise “bir yerden başka bir yere gitmek” anlamında bir
fiildir. Demek ki bu cümle, yüklemine göre fiil cümlesidir.
Fiil Cümlesi → Bu durum ise diğer öteki kavimlere acı geliyordu.
İsim Cümlesi → Türk illerinde Göktürk oku ötmeyen, Göktürk kolu yetmeyen bir yer yoktu.
Fiil Cümlesi → Üstelik Göktürkleri de kıskanıyorlardı.
İsim Cümlesi → İl Han’ın da birçok oğlu vardı.
Fiil Cümlesi → Bunun üzerine Göktürkler çadırlarını ve sürülerini bir yere topladılar.
İsim Cümlesi → Eskiden oraları bizim öz yurdumuzmuş.
8. Etkinlik
İsim ve fiil cümleleri belirlenecek.
Türk illerinde Göktürk oku ötmeyen, Göktürk kolu yetmeyen bir yer yoktu.İ
Bunun üzerine Göktürkler çadırlarını ve sürülerini bir yere topladılar. F
Tan ağarınca sanki baskına uğramışlar gibi işe yaramayan mallarını bırakıp kaçtılar. F
Göktürklerin vardıkları ülkede akarsular, büngüldekler, türlü bitkiler, meyve ağaçları ve av vardı. İ
O kutsal yılın, kutsal ayının, kutsal gününün, kutsal saatinde Göktürkler Ergenekon’dan çıktılar. F
Ergenekon’dan çıktıkları sırada Göktürkler hakanı, Kayan soyundan gelme Börteçine idi. İ
9. Etkinlik
Etkinlikte yer alan çizgi roman A bölümünde incelenecek. B bölümünde öğrenciler metnimizin konusu olan Ergenekon Destanı ile ilgili çizgi roman yazmaya çalışacak.
Gelecek derse hazırlık amaçlı öğrencilerden geleneklerin kültürün yaşamasında ve geleceğe aktarılmasında önemi araştırılması istenecek.
3. BÖLÜM
Ölçme-Değerlendirme
Aşağıdaki paragrafta yer alan cümleleri türüne göre inceleyiniz.
“Bir zamanlar Ortanca köyünde bir kıtlık vardı. Pek çok hayvan telef oluyordu. İnsanlar yoksuldu. Köylü de pılısını pırtısını topluyor, şehre göç ediyor. Bizim çırak onlardan biridir. Geceleri çalışıyor, gündüzleri okula gidiyor. Geçmişte yaşadıklarını sorunca, “Uygun bir zamanda anlatırım.” diyor.
İsim Cümleleri :
Fiil Cümleleri :
Dersin Diğer Derslerle İlişkisi
Okurken yorum yapabilme, problem çözme, düşündüğünü tasarlama, yazarken imla ve noktalamaya diğer derslerde de dikkat etmeleri sağlanır.
| Türkçe Öğretmeni | 16.01.19 |
| Sefa AVCILAR | Okul Müdürü |
2018-2019 eğitim öğretim yılı 8. sınıf 5. temanın (Milli Kültürümüz) “ERGENEKON DESTANI” adlı metnin günlük ders planını buradan indirebilirsiniz.
