2019-2020 eğitim öğretim yılı 5. Sınıf 6. temanın (SAĞLIK ve SPOR) ilk metni olan “KARAGÖZ KİBARLIK ÖĞRENİYOR” adlı metne ait günlük ders planını sayfa sonundaki linkten indirebilirsiniz.
1. BÖLÜM
Ders : TÜRKÇE
Tema / Metnin Adı : SAĞLIK ve SPOR / KARAGÖZ KİBARLIK ÖĞRENİYOR
Sınıf : 5
Konu : Kelime çalışması / Karakter karşılaştırma / Güdümlü konuşma /Noktalama işaretleri (yay ayracı) / Metin tamamlama / Ses olayları (ünsüz sertleşmesi)
2. BÖLÜM
KAZANIMLAR
OKUMA
Akıcı Okuma
T.5.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.
T.5.3.2. Metni türün özelliklerine uygun biçimde okur.
T.5.3.4. Okuma stratejilerini kullanır.
Söz Varlığı
T.5.3.5. Bağlamdan yararlanarak bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.
Anlama
T.5.3.14. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
T.5.3.18. Metinle ilgili sorular sorar.
T.5.3.19. Metinle ilgili sorulara cevap verir.
T.5.3.20. Metnin konusunu belirler.
T.5.3.22. Görsellerle ilgili soruları cevaplar.
T.5.3.26. Metni oluşturan unsurlar arasındaki geçiş ve bağlantı ifadelerinin anlama olan katkısını değerlendirir.
T.5.3.31. Okudukları ile ilgili çıkarımlarda bulunur.
KONUŞMA
T.5.2.1. Hazırlıklı konuşma yapar.
T.5.2.3. Konuşma stratejilerini uygular.
T.5.2.4. Konuşmalarında beden dilini etkili bir şekilde kullanır.
T.5.2.5. Kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.
T.5.2.6. Konuşmalarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
T.5.2.7. Konuşmalarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.
YAZMA
T.5.4.2. Bilgilendirici metin yazar.
T.5.4.4. Yazma stratejilerini uygular.
T.5.4.5. Büyük harfleri ve noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanır.
T.5.4.7. Yazılarını zenginleştirmek için atasözleri, deyimler ve özdeyişler kullanır.
T.5.4.9. Yazdıklarını düzenler.
T.5.4.10. Yazdıklarını paylaşır.
T.5.4.11. Yazılarında ses olaylarına uğrayan kelimeleri doğru kullanır.
T.5.4.14. Kısa metinler yazar.
T.5.4.15. Yazdıklarının içeriğine uygun başlık belirler.
T.5.4.16. Yazılarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Okuma, noktalama işaretlerine uygun okuma, bölerek okuma, inceleme, günlük hayatla ilişkilendirme ve günlük hayattan örnekler verme
ARAÇ-GEREÇLER VE KAYNAKÇA
İmla kılavuzu, sözlük, deyimler ve atasözleri sözlüğü, EBA, İnternet, kütüphane, öğrencilerin yaşantıları
ÖĞRETME-ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ
Dikkati Çekme
Elimizde Karagöz ile Hacivat’ın maketleri ile derse girilecek( Yoksa kağıda çıktı alınıp kesilerek basitçe yapılabilir). Sonra öğretmen masası üzerinde karakterlere kısa bir selamlaşma yaptırılacak. Daha sonra öğrenciler selamlanacak.
Güdüleme
Çocuklardan yeni temamızın yani mart ayının ilk metni olan KARAGÖZ KİBARLIK ÖĞRENİYOR metnini açmaları istenecek. Daha sonra Karagöz ile Hacivat Bursa üzerinden kısaca tanıtılacak. Onlar üzerinden metnimizde kibarlık kavramı üzerinde duracağımız belirtilecek.
Gözden Geçirme
Öğrencilere hoş vakit geçirmek için neler yaptıkları sorulacak. Etraflarında onları mutlu edecek güldürecek insanların olup olmadığı sorulacak.
DERSE GEÇİŞ
- Dikkati çekme bölümü konuşulduktan sonra öğrencilere metnin görseli inceleterek görsel okuma yaptırılacak. Görselden yola çıkarak metnin nerede geçtiğine dikkat çekilecek ve sahne tiyatroya değinilecek. Metnin türü tanıtılacak.
- Role girerek okuma yöntemi ile metin öğrencilerce okunacak. Okuyan öğrencilere rol verilecek.
- İkinci bir kez kelime çalışmaları için metin okunacak. Bilinmeyen kelimeler ve anahtar kelimeler tespit edilecek.
- Anahtar Kelimeler: Karagöz, Hacivat, saygı, konuk, kibarlık, dost
- Anlaşılmayan, anlamı bilinmeyen kelimelerin anlamı ilk önce metinden yola çıkarak bulunmaya çalışılacak. Sonra kelimelerin anlamı sözlükten bulunacak.
1. Etkinlik
Kelime çalışması yapılacak.
münasip: Uygun, yerinde
konak: Büyük ve gösterişli ev
alay etmek: Bir kimsenin, bir şeyin, bir durumun, gülünç, kusurlu, eksik vb. yönlerini küçümseyerek eğlence konusu yapmak
halt etmek: Uygunsuz bir söz söylemek, uygunsuz davranmak, uygunsuz bir iş yapmak
2. Etkinlik
Metne göre sorular cevaplanacak.
1. Hacivat, Karagöz’e ne öğretmek istemektedir?
Birkaç kelime öğretmen istemektedir.
2. Karagöz , Hacivat’ın sözlerini doğru anlıyor mu? Hacivat, bu durum karşısında Karagöz’e nasıl davranıyor?
Yanlış anlıyor. Hacivat sürekli Karagöz’ün söylediklerini düzeltiyor.
3. Karagöz ve Hacivat arasında geçen konuşmalardan en çok beğendiğiniz bölüm hangisidir? Nedeniyle açıklayınız.
…
3. Etkinlik
Bu etkinlikteki sorular cevaplanacak.
4. Etkinlik
Kibar olmak insanlar arasındaki ilişkilerde neden önemli olduğu bu kısma yazılacak.
Karşılıklı saygı, söylenenlerin dikkatle dinlenilmesi, sağlıklı bir iletişim kurulabilmesi için kibar olmak önemlidir. Mesela yeni tanışılan birine “siz” yerine “sen” diye hitap edilirse bu kabalık olur. İletişim kurduğumuz kişi bize saygı göstermez, söylediklerimizi ciddiye almaz.
5. Etkinlik
Karagöz ve Hacivat’ın kişilik özellikleri belirlenecek.
Hacivat: Bilgili, görgülü, kibar.
Karagöz: Cahil, kaba, dalgacı.
6.Etkinlik
Etkinlikte yer alan kelimelerden biri seçilerek konuşma yapmaları sağlanacak.
7.Etkinlik
Yay ayracı öğrencilere kavratılacak. Sonra etkinlik tamamlanacak.
YAY AYRAÇ ( )
1. Cümledeki anlamı tamamlayan ve cümlenin dışında kalan ek bilgiler için kullanılır. Yay ayraç içinde bulunan ve yargı bildiren anlatımların sonuna uygun noktalama işareti konur:
Anadolu kentlerini, köylerini (Köy sözünü de çekinerek yazıyorum.) gezsek bile görmek için değil, kendimizi göstermek için geziyoruz. (Nurullah Ataç)
2. Özel veya cins isme ait ek, ayraçtan önce yazılır:
Yunus Emre’nin (1240?-1320)…
İmek fiilinin (ek fiil) geniş zamanı şahıs ekleriyle çekilir.
3. Tiyatro eserlerinde ve senaryolarda konuşanın hareketlerini, durumunu açıklamak ve göstermek için kullanılır:
İhtiyar – (Yavaş yavaş Kaymakam’a yaklaşır.) Ne oluyor beyefendi? Allah rızası için bana da anlatın… (Reşat Nuri Güntekin)
4. Alıntıların aktarıldığı eseri, yazarı veya künye bilgilerini göstermek için kullanılır:
Cihanın tarihi, vatanı uğrunda senin kadar uğraşan, kanını döken bir millet daha gösteremez. Senin kadar kimse kendi vatanına sahip olmaya hak kazanmamıştır. Bu vatan ya senindir ya kimsenin. (Ahmet Hikmet Müftüoğlu)
Eşin var, aşiyanın var, baharın var ki beklerdin
Kıyametler koparmak neydi ey bülbül, nedir derdin? (Mehmet Akif Ersoy)
Bir isim kökü, gerektiğinde çeşitli eklerle fiil kökü durumuna getirilebilir (Zülfikar 1991: 45).
5. Alıntılarda, alınmayan kelime veya bölümlerin yerine konulan üç nokta, yay ayraç içine alınabilir.
6. Bir söze alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırmak için kullanılan ünlem işareti yay ayraç içine alınır: Adam, akıllı (!) olduğunu söylüyor.
7. Bir bilginin şüpheyle karşılandığını veya kesin olmadığını göstermek için kullanılan soru işareti yay ayraç içine alınır: 1496 (?) yılında doğan Fuzuli…
(Kırlık bir alan. Solda gövdesi kuliste olan büyük bir ağacın küçük bir bölümü görünmektedir. Ağaç, arkasına rahatça saklanılabilecek bir konumdadır.)
Fatma ––– Bakın gökkuşağı.
Şarkıyı duyuyor musunuz?
Mehmet ––– Hiçbir şey duymuyorum.
Fatma ––– (Duygulu) Ne kadar güzel! (Çocuklar bir süre gökkuşağına heyecanla
hayranlıkla bakar.)
Mehmet ––– Hep burada mı kalacağız? Köye dönmeyecek miyiz?
Ahmet ––– (Yumruğunu sağa sallar) Ölürüm de dönmem.
Fatma ––– Ben de…
Yukarıdaki metinde yay ayraç, konuşanların bulunduğu yeri açıklamak, konuşanın hareketlerini, durumunu açıklamak ve göstermek amacıyla kullanılmıştır.
8.Etkinlik
Metindeki boşluklara kelimeler yerleştirilecek.
Hacivat : Yâr bana bir eğlence. Aman bana bir eğlence. Vay, Karagöz’üm iki
gözüm merhaba.
Karagöz : Hoş geldin Hacı cav cav.
Hacivat : Bak Karagöz’üm dünya değişiyor, dilimize yeni yeni kelimeler giriyor.
Senin haberin yoktur bunlardan. Biraz bunları dinle de öğren benden.
Karagöz : Fesüphanallah! Yine neler anlatacak, uyduracak bakalım.
Hacivat : Söyle bakalım Karagöz’üm sen suyu hâlâ çaydanlıkta mı kaynatırsın?
Karagöz : Ya nerede kaynatacaktım?
Hacivat : Kettleda (ketılda) kaynatacaksın elbet?
Karagöz : O da ne Hacivat’ım?
Hacivat : Suyu ısıtmak için kullanıyoruz diyorum sana.
Karagöz : Su ısıtıcısı desene Hacivat.
Hacivat : Şimdi şunu söyle bakalım kış hazırlıkları yaptınız mı?
Karagöz : Yapmaz mıyız hiç?
Hacivat : Eee, nerede muhafaza ediyorsunuz onları ?
Karagöz : Allah Allah! Bilmiyor musun ya nerede muhafaza edeceğimizi? Nerede
olacak?
Hacivat : Ben sana sordum ama bilemedin ki bana sorarsın.
Hacivat : Deep freze (difriz) diyecektin Karagöz’üm.
Karagöz : Tövbe tövbe! Onun adı derin dondurucudur.
Hacivat : Söyle bakalım sen, laptop nedir?
Karagöz : Ne top ne top?
Hacivat : Bak hâlâ top dersin. Hani bilgisayarın elde taşınanı var ya…
Karagöz : Hacivat’ım ona dizüstü bilgisayar denir.
Hacivat : Hadi, ne demek istiyorum bil bakalım. Arkadaşlarla aktivite yapmak
için bir restorana gittik, adisyonu ben ödemek istediğimde bir arkadaşım pek agresif davrandı. Hadi ne demek istedim, anlat bakalım.
Karagöz : A benim güzel Hacivat’ım aktivite yerine etkinlik , restoran
yerine lokanta , adisyon yerine hesap , agresif
yerine saldırgan desen ben de anlarım, sen de
anlarsın, Ali de Veli de anlar.
Karagöz : Yalnız benim anlamadığım bir şey var senin ana dilin Türkçe değil mi?
Hacivat : Bu da soru mu şimdi?
Karagöz : O hâlde ana dilin Türkçe ise neden Türkçesi varken kullanmazsın?
9.Etkinlik
Ses olaylarından ünsüz benzeşmesi öğrencilere kavratılacak. Sonrasında etkinlik tamamlanacak.
SERTLEŞME (SESSİZ BENZEŞMESİ)
Türkçe sözcüklerde sert sessizden sonra yine sert sessiz gelmelidir.
(F – S – T – K – Ç – Ş – H – P) + (c – d – g) / ç t k
Sokak – da Sokakta
Türk – ce Türkçe
Bas – gı Baskı
Diş – ci Dişçi
10.Etkinlik
Etkinlikte yer alan ünsüz benzeşmesi ses olayı olan kelimeler belirlenecek.
• Komşularına taşınırken yardım ettiler.
• Yemekte neler var, diye soralım mı?
• Çok istemesine rağmen Anıtkabir’e gidememişti.
• Mehmetçikler sayesinde huzurlu uyuyoruz.
• Arkadaşlarına alacağı hediyeyi kendi seçti.
• Bir de baktım ortalıkta kimsecikler yoktu.
11.Etkinlik
Etkinlikte yer alan giriş bölümü verilen fıkranın devamını yazmaları öğrencilerden istenecek.
GELECEK DERSE HAZIRLIK
Çocuklardan bu kısımdaki yönergenin araştırılması istenecek.
3. BÖLÜM
Ölçme-Değerlendirme
Aşağıdaki paragrafta yer alan ünsüz benzeşmesi olan kelimeleri bulunuz.
Gölge oyununun başlangıcı için kayıtlar 10. yüzyıla kadar gitmektedir. Bin yılı aşkın bir geçmişi olan bu oyunun Asya’da ortaya çıktığı bilinmektedir. Bugün ki Endonezya topraklarında ortaya çıkan gölge oyunu, Çin ve Hindistan’da da hemen kabul görmüş ve kısa zamanda geniş coğrafyalara yayılmıştır. Gölge oyununun Türklere geçişi o zamanlar Orta Asya’da bulunan atalarımız tarafından olabileceği düşünülmektedir. Bunun yanında Anadolu’da bu oyuna 16. yüzyılda sıkça rastlanıldığına dair de kayıtlar mevcuttur.
Dersin Diğer Derslerle İlişkisi
Okurken yorum yapabilme, yazarken imla ve noktalamaya diğer derslerde de dikkat etmeleri sağlanır.
Sefa AVCILAR
Türkçe Öğretmeni
Okul Müdürü
2019-2020 eğitim öğretim yılı 5. Sınıf 6. temanın (SAĞLIK ve SPOR) ilk metni olan “KARAGÖZ KİBARLIK ÖĞRENİYOR” adlı metne ait günlük ders planını buradan indirebilirsiniz.
