2019-2020 eğitim öğretim yılı 6. Sınıf 4. temanın (ERDEMLER) VERMEK ÇOĞALMAKTIR adlı ilk metnine ait günlük ders planını sayfa sonundaki linkten indirebilirsiniz.
1. BÖLÜM
Ders : TÜRKÇE
Sınıf : 6
Tema / Metnin Adı : ERDEMLER / VERMEK ÇOĞALMAKTIR
Konular : Anahtar kelimeler / Metnin özeti / Sıfatlar / Kroki / Harita sayesinde yer bulma
2. BÖLÜM
KAZANIMLAR
OKUMA
T.6.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.
T.6.3.5. Bağlamdan yararlanarak bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.
b) Öğrencinin öğrendiği kelime ve kelime gruplarından sözlük oluşturması teşvik edilir.
T.6.3.8. İsim ve sıfatların metnin anlamına olan katkısını açıklar.
T.6.3.16. Okuduklarını özetler.
T.6.3.17. Metinle ilgili soruları cevaplar. Metin içi ve metin dışı anlam ilişkileri kurulur.
T.6.3.30. Görsellerle ilgili soruları cevaplar.
b) Haberi/bilgiyi görsel yorumcuların nasıl ilettiklerinin sorgulanması sağlanır.
T.6.3.31. Metinde önemli noktaların vurgulanış biçimlerini kavrar. Altını çizmenin, koyu veya italik yazmanın, renklendirmenin, farklı punto veya font kullanmanın işlevi vurgulanır.
KONUŞMA
T.6.2.2. Hazırlıksız konuşma yapar.
T.6.2.3.Konuşma stratejilerini uygular. Serbest, güdümlü, yaratıcı, hafızada tutma tekniği ve kelime kavram havuzundan seçerek konuşma gibi yöntem ve tekniklerin kullanılması sağlanır.
YAZMA
T.6.4.4. Yazma stratejilerini uygular. Güdümlü, serbest, kontrollü, tahminde bulunma, metin tamamlama, bir metni kendi kelimeleri ile yeniden oluşturma, boşluk doldurma, grup olarak yazma gibi yöntem ve tekniklerin kullanılması sağlanır.
T.6.4.13. Formları yönergelerine uygun doldurur.
T.6.4.14. Kısa metinler yazar. Duyuru, ilan ve reklam metinleri yazdırılır.
YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Okuma, role girerek okuma, açıklayarak okuma, inceleme, günlük hayatla ilişkilendirme ve günlük hayattan örnekler verme
ARAÇ-GEREÇLER VE KAYNAKÇA
İmla kılavuzu, sözlük, deyimler ve atasözleri sözlüğü, EBA, tdk.gov.tr
ÖĞRETME-ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ
Dikkati Çekme
Önceki metnin sonunda yer alan araştırmaları “vefa, cömertlik, fedakarlık” kavramları ile ilgili atasözlerinden iki tanesi tahtaya yazılacak ve onlar üzerine konuşulacak.
Güdüleme
Öğrencilere “ERDEMLER” temasına geçtiğimizi ve bu temada insanı merkeze alacağımızdan bahsedilecek. Temada yer alan metinler incelendikten sonra ilk metnimizde “VERMEK ÇOĞALMAKTIR” başlığı ile ilgili neler diyebilecekleri sorgulanacak. “İnsanın kendinden çok çevresindekileri düşünerek hareket etmesi aslında kendine iyilik yapmasıdır.” vurgusu yapılacak. “Karşılık beklemeden yapılan bir iyilik bir gün size dönecektir.” Diyerek öğrenciler derse güdülenecektir. Öğrencilere metnimizin açılması söylenip derse geçilecektir.
Gözden Geçirme
Metnin görselleri üzerinde öğrencilerden yorumlar alınacak.
DERSE GEÇİŞ
- Gözden geçirme bölümünde öğrencilere metnin görsellerini incelemesi istenecek. Görsel okuma yapılacak.
- Metnin bir kez sessiz okunması sağlanacak. Bu okuma esnasında deyimleri tespit etmeleri istenecek. Daha sonra sesli, bölerek okuma yöntemi uygulanacak. Anahtar kelimeleri ve anlamını bilmedikleri kelimeleri bulmaları istenecek.
- Anahtar Kelimeler : talebe, hediye, üzüm, hoca, şifa, medrese, cömertlik, sanat
- Anlamını bilmedikleri kelimeler bulunacak. Anlamlarıyla beraber sözlük defterine yazılacak.
1. Etkinlik
Etkinlikte metinde yer alan bazı kelimelerin anlamları verilmiş. Bu anlamlardan yola çıkarak kelimeler tespit edilecek.
1. Düşünme, düşünüş .
TEFEKKÜR
2. İslam ülkelerinde, genellikle İslam dini kurallarına uygun bilimlerin okutulduğu yer.
MEDRESE
3. Öğrenci.
TALEBE
4. Birinin suçunu bağışlama, merhamet etme.
RAHMET
5. Bilgelik, öğüt verici söz.
HİKMET
6. Alçak gönüllülük.
TEVAZU
7. Sebep, elverişli durum.
VESİLE
2. Etkinlik
Bu etkinlikte okuduğumuz metnin özeti yapılacak.
3. Etkinlik
Metinle ilgili soruların cevapları bulunacak ve deftere yazılacak.
1. Köylü, medreseye niçin üzüm getirmiştir?
Ona medrese kapısını açan, ürünleri kuraklıktan kırıldığı zamanlarda ona yardım eden talebeye teşekkür etmek için.
2. Medresenin kapısını açmakla görevli talebenin kişilik özellikleri hakkında neler söyleyebilirsiniz? Anlatınız.
Mütevazı, kıymet bilen, cömert, iyilik sever bir insandır.
3. Kapıyı açan talebenin hocası, üzümleri hasta bir talebesine neden vermiştir? Açıklayınız.
Talebesinin şifa bulmasını umut ettiği için vermiştir.
4. Siz kapıyı açan talebenin yerinde olsaydınız üzümleri ilk olarak kime verirdiniz? Nedenleriyle açıklayınız.
…
5. Elimizdekileri başkalarıyla paylaşmak toplumda nasıl bir etki yaratır? Düşüncelerinizi nedenleriyle anlatınız.
…
4. Etkinlik
Etkinlikte yer alan afişler incelenip benzer ve farklı yanları belirlenecek.
Farklılıklar
– İlk afişi Eskişehir Belediyesi, ikinci afişi Kızılay hazırlamıştır.
– İlk afişte yardım malzemeleri belirtilmiştir. İkinci afişte yardımın ne ile yapılacağı belirtilmemiştir.
– Birinci afişte yardım kampanyası için birden fazla hayır kurumuyla iş birliği yapılmıştır. İkinci afişteki yardım kampanyasını sadece Kızılay düzenlemektedir.
Benzerlikler
– Her iki afişte de yardıma muhtaç olan kişiler için yardım kampanyası düzenlenmiştir.
B kısmında hangi afişin daha etkili olduğu sınıfta tartışılacak.
C kısmında bahsedilen proje ile ilgili geçen sene okulumuz kütüphanesi için yaptığımız kampanyadan bahsedilecek. Üst sınıflardan kampanyada görev alan öğrenciler sınıfa getirilerek deneyimlerini paylaşacak.
5. Etkinlik
Görselden faydalanarak bu etkinlikte sıfatlar konusu öğrencilere kavratılacak.
Sıfat (Ön Ad)
İsimlerin önüne gelerek isimleri renk, şekil, durum, sayı vb. yönlerden niteleyen veya belirten sözcüklere sıfat denir.
» Bu akşam eski bir arkadaşımla masmavi denizi seyrettik.
Sıfatlar, niteleme sıfatları ve belirtme sıfatları olarak ikiye ayrılır:
A. Sıfat Çeşitleri (Türleri)
1. Niteleme Sıfatları
Varlıkların durumlarını, biçimlerini, özelliklerini, renklerini kısaca nasıl olduklarını bildiren sözcüklerdir.
İsimlere sorulan “Nasıl?” sorusunun cevabıdır.
» Çalışkan öğrenci sınavda birinci oldu.
cümlesindeki “çalışkan” sözcüğü, “öğrenci”nin özelliğini belirtmektedir. Bu cümlede “öğrenci” ismine “nasıl?” sorusunu sorduğumuzda “çalışkan” cevabını almaktayız. Dolayısıyla “çalışkan” sözcüğü niteleme sıfatıdır.
» Gökyüzünü aniden kara bulutlar kaplamıştı.
Bu cümlede “kara” sözcüğü, önüne geldiği ismin nasıl olduğunu gösterdiği için niteleme sıfatıdır.
» Yolun kenarı, kurumuş yapraklarla doluydu.
NOT: Özel isimlerle birlikte kullanılan akrabalık, meslek, saygı unvanları da niteleme sıfatıdır.
» Aslı yenge, Doktor Mehmet, Süleyman Bey
2. Belirtme Sıfatları
Varlıkları işaret, sayı, yer, belgisizlik ve soru gibi yönlerden belirten sözcüklerdir. Belirtme sıfatları dörde ayrılır:
2.1. İşaret Sıfatları
Varlıkları işaret yoluyla belirten sıfatlardır. İşaret sıfatları, isimlere sorulan “Hangi?” sorusuna cevap verir.
» Bu kitabı senin için aldım.
Yukarıdaki cümlede bulunan “bu” sözcüğü işaret sıfatıdır. “kitap” sözcüğüne “hangi?” sorusunu sorduğumuzda “bu” yanıtını alıyoruz. Bu yüzden “bu sözcüğü işaret sıfatıdır.
» Arkadaşlarım öteki otobüse binmiş.
UYARI: İşaret sıfatları mutlaka isim soylu bir sözcüğü etkilemelidir ve ek almamalıdır, yoksa bu sözcükler sıfat olmaktan çıkar.
» O araba benim değil.
İşaret sıfatı
» O benim değil.
İşaret zamiri
Bu cümlelerin birincisinde “o” sözcüğü “araba” adını belirttiği için işaret sıfatı; ikinci cümledeki “o” sözcüğü ise bir varlığı karşıladığı için zamirdir.
2.2. Sayı Sıfatları
Varlıkları sayı yoluyla belirten sıfatlardır. Sayı sıfatları dörde ayrılır:
2.2.1. Asıl Sayı Sıfatları
Bir ismi tam sayı olarak belirtir. İsme sorulan “kaç?” sorusuyla bulunur.
» Her akşam on beş sayfa kitap okurum.
Yukarıdaki cümlede bulunan “on beş” sözcüğü, “sayfa” sözcüğünün sayısını belirttiği için asıl sayı sıfatıdır.
» Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik.
2.2.2. Sıra Sayı Sıfatları
Varlıkların derecelerini, sıralarını belirten sıfatlardır. Sıra sayı sıfatları isimlere gelen “-ıncı, -inci” ekleri ile yapılır. İsme sorulan “kaçıncı?” sorusunun cevabıdır.
» On ikinci soruyu çözemedim.
» “Altıncı His” adlı filmi çok beğendim.
Yukarıdaki cümlelerde koyu renkli yazılan sözcükler sıra sayı sıfatıdır.
2.2.3. Üleştirme Sayı Sıfatları
Paylaştırma anlamı taşıyan, varlıkların eşit bölümlerini belirten sıfatlardır. Sayılara “-er, -ar” eki getirilerek oluşturulur. İsme sorulan “kaçar?” sorusunun cevabıdır.
» Baba her oğluna üçer tarla bıraktı.
» Hepimize yirmi altışar ceviz düştü.
Bu cümlelerde “üçer, yirmi altışar” sözcükleri, “tarla, ceviz” adlarının paylara ayrıldığını belirttiği için üleştirme sayı sıfatıdır.
2.2.4. Kesir Sayı Sıfatları
Bir ismi kesirli sayılarla belirten sayı sıfatıdır, isme sorulan “kaçta kaç?” sorusunun cevabıdır.
» Senelik kârdan beşte üç pay aldı.
» Alım satımdan yüzde iki komisyon alıyor.
Bu cümlelerde “beşte üç, yüzde iki” sözcükleri, “pay, komisyon” adlarının bütüne olan oranlarını belirttiği için kesir sayı sıfatıdır.
NOT: “yarım, çeyrek” sözcükleri bir ismi belirttiğinde kesir sayı sıfatı olur.
» Yatmadan önce yarım bardak süt içer.
2.3. Belgisiz Sıfatlar
Varlıkları sayı ve miktar bakımından tam olarak belirtmeyen sözcüklerdir. “bir, birkaç, birçok, çoğu, kimi, bazı, bütün, tüm, başka, birtakım, her, hiçbir, herhangi” gibi kesinlik bildirmeyen, belirsizlik anlamı taşıyan sözcükler kullanılır
» Yarın birkaç kişiyle köye gidiyoruz.
» Her gün düzenli olarak koşu yapar.
Bu cümlelerdeki “birkaç, her” sözcüğü “kişi, gün” isimlerini, sayı yönüyle; ama kesin olmayacak biçimde belirtmiştir. Dolayısıyla, “birkaç” ve “her” sözcükleri belgisiz sıfattır.
“Bir” sözcüğü “herhangi bir” anlamında kullanılırsa belgisiz sıfat, “tek” anlamında kullanılıp ismin sayısını ifade ediyorsa asıl sayı sıfatıdır.
» Bir gün beni anlarsın, dedi.
Belgisiz sıfat
» Bir gün sonra tatil bitiyor.
Asıl sayı sıfatı
2.4. Soru Sıfatları
İsimleri soru yoluyla belirten, yani isimleri anlamca tamamlayan soru sözcükleridir. Soru sıfatlarının cevabı yine sıfattır. “nasıl, kaç, kaçıncı, kaçar, hangi, ne kadar, ne?” gibi sorular soru sıfatı olarak karşımıza çıkar.
» Sen, tatilde kaç kitap okumuştun?
Bu cümlede, “kaç” soru sözcüğünün “kitap” adını belirttiğini görüyoruz. Bu soru sözcüğüne verilebilecek “beş kitap” cevabının sıfat olması, bize, bu soru sözcüğünün de sıfat olduğunu gösterir.
» Hangi yoldan gitmemizi tavsiye ediyorsun?
Bu cümlede, “hangi” soru sözcüğünün “yol” adını belirttiğini görüyoruz. Bu soru sözcüğüne verilebilecek “şu yol” cevabının sıfat olması, bize, bu soru sözcüğünün de sıfat olduğunu gösterir.
UYARI: “Hangisi?, kaçı?” soru zamirleriyle “hangi?, kaç?” soru sıfatlarını birbirine karıştırmamak gerekir.
» Hangi soru daha zordu?
» Hangisi daha zordu?
Bu cümlelerde “hangi” sözcüğü “soru” adını belirttiği için soru sıfatı; “hangisi” sözcüğü, bir adın yerini soru yoluyla tuttuğu için soru zamiridir.
» Kaç öğrenci gelmedi.
» Öğrencilerin kaçı gelmedi.
Cümlelerde “kaç” sözcüğü “öğrenci” adını belirttiği için soru sıfatı; “kaçı” sözcüğü, bir sayı adının yerini soru yoluyla tuttuğu için soru zamiridir.
NOT: Bir ad, hem niteleme hem belirtme sıfatı alabilir.
» O, yeni bir araba almış.
» Bu küçük köyde konaklamaya karar verdik.
Birinci cümlede “yeni” niteleme sıfatıyla “bir” belgisiz sıfatı, “araba” adının sıfatı olarak; İkincide “bu” işaret sıfatıyla “küçük” niteleme sıfatı, “köy” adının sıfatı olarak kullanılmıştır.
NOT: Sıfatlar, adılları da niteleyebilir.
» Ahmet, gerçekten dürüst birisidir.
» O, her zaman deneyimli kimselerle çalışır.
Bu cümlelerin birincisinde “dürüst” sıfatı “birisi” adılını nitelemektedir. İkinci cümlede “deneyimli” sıfatı, “kimse” adılını nitelemektedir.
NOT: İlgi eki (-ki), yer ve zaman bildiren sözcüklerden sonra gelip eklendiği sözcüğü sıfat yapar.
» Sınıftaki öğrenciler dışarı çıkmış.
» Yarınki sınava hazır mısın?
Bu cümlelerde “sınıf” sözcüğü, ilk önce bulunma durumu (-de, -da, -te, -ta) ekini alıp ardından sıfat yapan “-ki” ekini alarak önündeki “öğrenciler” adını; “yarın” sözcüğü, sıfat yapan “-ki” ekini alarak önündeki “sınav” adını belirttiği için sıfat görevindedir.
Bu fotoğrafta ……küçük…… çocuklar görüyorum. Yere düşen çocuk …pembe… bir
kask takmış. Ona yardım eden çocuk ise ….yarım kollu… bir tişört giymiş. Arkadaki
…uzun…. ağaçlara bakılırsa bu çocuklar ….büyük… bir parkta oynuyorlar. Ayaktaki
çocuk, arkadaşına yardım ettiğine göre …yardımsever… bir çocuk olmalı. …Yeşil….
çimenler üzerinde oynayan bu çocuklar …ayaklarındaki… patenleriyle çok eğleniyorlar.
6.Etkinlik
Bu bölümde öğrencilerden harita üzerindeki huzurevini yönergelere uyarak bulmaları istenecek. B kısmında ise yaşlı insanlara yardımcı olmak için neler yapabilecekleri hakkında konuşmaları istenecek.
GELECEK DERSE HAZIRLIK
Bir sonraki metin için öğrencilerden sevgi temalı bir şiir bulmaları ve defterlerine yazmaları istenecek.
3. BÖLÜM
Ölçme-Değerlendirme
Aşağıdaki boşluğa içinde niteleme sıfatı bulunan bulunan 3 cümle yazınız.
1.
2.
3.
Dersin Diğer Derslerle İlişkisi
Okurken anlama kurallarına, yazarken imla ve noktalamaya diğer derslerde de dikkat etmeleri sağlanır.
Türkçe Öğretmeni
Sefa AVCILAR 09.12.19
Okul Müdürü
2019-2020 eğitim öğretim yılı 6. Sınıf 4. temanın (ERDEMLER) VERMEK ÇOĞALMAKTIR adlı ilk metnine ait günlük ders planını buradan indirebilirsiniz.
