2019-2020 eğitim öğretim yılı 5. Sınıf 1. temada (BİREY ve TOPLUM) yer alan HOŞÇA KALIN, GÜLE GÜLE adlı metnin günlük ders planını sayfa sonundaki linkten indirebilirsiniz.
1. BÖLÜM
Ders : TÜRKÇE
Tema / Metnin Adı : BİREY ve TOPLUM / HOŞÇA KALIN, GÜLE GÜLE
Sınıf : 5
Konu : Kelime Çalışması / Metnin Konusu ve Ana Fikri / Sözcükte Anlam, Güdümlü Yazma
2. BÖLÜM
KAZANIMLAR
OKUMA
Akıcı Okuma
T.5.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.
T.5.3.2. Metni türün özelliklerine uygun biçimde okur.
T.5.3.4. Okuma stratejilerini kullanır.
Söz Varlığı
T.5.3.5. Bağlamdan yararlanarak bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.
T.5.3.6. Deyim ve atasözlerinin metne katkısını belirler.
Anlama
T.5.3.14. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
T.5.3.16. Metindeki hikâye unsurlarını belirler.
T.5.3.18. Metinle ilgili sorular sorar.
T.5.3.19. Metinle ilgili sorulara cevap verir.
T.5.3.22. Görsellerle ilgili soruları cevaplar.
T.5.3.23. Metinde önemli noktaların vurgulanış biçimlerini bilir.
T.5.3.33. Okuduğu metindeki gerçek, mecaz ve terim anlamlı sözcükleri ayırt eder
KONUŞMA
T.5.2.1. Hazırlıklı konuşma yapar.
T.5.2.3. Konuşma stratejilerini uygular.
T.5.2.4. Konuşmalarında beden dilini etkili bir şekilde kullanır.
T.5.2.6. Konuşmalarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır.
YAZMA
T.5.4.4. Yazma stratejilerini uygular.
T.5.4.5. Büyük harfleri ve noktalama işaretlerini uygun yerlerde kullanır.
T.5.4.9. Yazdıklarını düzenler.
T.5.4.10. Yazdıklarını paylaşır.
T.5.4.12. Yazdıklarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.
T.5.4.14. Kısa metinler yazar.
T.5.4.15. Yazdıklarının içeriğine uygun başlık belirler.
YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Okuma, noktalama işaretlerine uygun okuma, bölerek okuma, inceleme, günlük hayatla ilişkilendirme ve günlük hayattan örnekler verme
ARAÇ-GEREÇLER VE KAYNAKÇA
İmla kılavuzu, sözlük, deyimler ve atasözleri sözlüğü, EBA, İnternet, kütüphane, öğrencilerin yaşantıları
ÖĞRETME-ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ
Dikkati Çekme
Derse girince hiç selam vermeden masaya oturulacak ve el işareti ile öğrencilerin yerine oturması sağlanacak. Hiç konuşmadan, asık bir suratla sınıf defteri doldurulacak. Daha sonra ayağa kalkıp tüm sınıfın karşısına geçip neden böyle bir davranış sergilediğim sorulacak. Bu davranışın ortaya koyduğu sorunlar vurgulanacak.
Güdüleme
Öğrencilere gerekli açıklamalar yapıldıktan sonra sayfa 16’da yer alan “HOŞÇA KAL; GÜLE GÜLE” adlı metni işleyeceğimizden bahsedilecek. Bu metinle günlük konuşmalarımızda nelere dikkat edeceğimiz öğrencilere iletilecek. Günlük hayatımıza etkileri üzerinde durulacak.
Gözden Geçirme
Bu bölümde öğrencilerin önceki hafta hazırladıkları telefon konuşmaları canlandırılacak.
DERSE GEÇİŞ
- Metinle ilgili görseller incelenecek görsel okuma yapılacak.
- Metnin bir kez sessizce herkes tarafından okunması sağlanacak. Bu esnada bilinmeyen kelimeler tespit edilecek. Şiirde bulunan kelimeler tahtaya yazılacak. TDK sözlük akıllı tahtadan açılarak anlamları sözlük defterine yazılacak. (ETKİNLİK 2)
- Metin ikinci kez sesli olarak okunacak. Bölerek okuma yapılacağı öğrencilere söylenip takip etmeleri istenecek. Bu okuma sonrasında anahtar kelimeler belirlenecek ve tahtaya yazılacak.
- Anahtar Kelimeler : vedalaşma, güle güle, merhaba, teşekkür etme, dilekler, Türkçe, batı hayranlığı
1. Etkinlik
Etkinlikte hoşça kalın ve güle güle sözleri ne zaman ve nerelerde kullanılacağı tespit edilecek.
Karşılıklı iletişimden sonra kişiler birbirlerinden ayrılırken giden kişi “hoşça kalın” der. Kalan kişi de “güle güle” der.
2. Etkinlik
Metinde geçen bilmedikleri kelimelerin anlamları belirlenecek. Cümle içinde kullanılacak.
sekreter: Özel veya kamu kuruluşlarında belli bir makama, kişiye yardımcı olmak amacıyla haberleşmeyi sağlayan, yazışma yapabilen görevli
punduna getirmek: Bir şeyi yapmak için uygun zamanı ve yeri seçmek
alaca: Birkaç rengin karışımından oluşan renk, ala
3. Etkinlik
Sorular metne göre cevaplanacak.
1) Yazar, yaşadığı hangi olaylardan yakınmaktadır?
Vedalaşma sözlerinin yanlış kullanıldığından yakınmaktadır.
2) Yazar, telefon konuşması “Güle güle!” denilerek bitirildiğinde neler hissediyor?
Telefon konuşmaları “Güle güle!” diye bitirilmeyeceği için sinirleniyor.
3) Yazara göre telefon konuşmaları neden “Güle güle!” denilerek bitirilemez?
Telefonu eden kişi bir bakıma gelen kişidir. “Güle güle!” demek uğurlamaktır. Gelen kişi uğurlama yapamayacağına göre bu sözü söylemek yanlıştır.
4) Yazarın Türkçenin günlük kullanımı ile ilgili düşünceleri nelerdir? Açıklayınız.
Yazar günlük konuşmalarda Türkçenin doğru kullanılmadığını düşünüyor. Bunu yabancı filmlere ve batı hayranlığına bağlıyor. İnsanların düşünmeden konuştuğunu belirtiyor.
5) Metinde yazar, telefonla konuşurken hangi hataların yapıldığından bahsediyor? İki tane örnek veriniz.
Arayan kişinin “Güle güle!” diyerek kapatması. Arayan kişinin gece olmasına rağmen “İyi günler.” diyerek telefonu kapatması.
6) Telefonda konuşurken kullandığınız ifadelere dikkat ediyor musunuz? Neden?
…
7) Yazar, metindeki bu tür konuşma hatalarına neden dikkat çekiyor olabilir? Açıklayınız.
…
4. Etkinlik
Metnin konusu ve ana fikri belirlenecek.
Metnin konusu: Günlük konuşmalarda dilin doğru kullanımı
Metnin ana fikri: Günlük konuşmalarımızda dilimizi düşünerek ve doğru kullanmalıyız.
5. Etkinlik
Metinden alınan paragraf okunarak sorular cevaplanacak.
a) Yazar kendi fikrini açıklarken bir dizi adını niçin vermiştir?
Savunduğu düşünceyle ilgili örnek göstermek için vermiştir.
b) Bu dizinin adını vermesinin parçaya nasıl bir katkısı olmuştur?
Parçadaki savunulan düşüncenin daha anlaşılır ve akılda kalıcı olmasını sağlamıştır.
c) Siz de günlük hayatta yapılan dil yanlışlarıyla ilgili örnekler yazınız.
…
6.Etkinlik
Etkinlikte yer alan telefon kullanma kılavuzu incelenecek. Sorular cevaplanacak.
a) Farklı karakterlerde verilen kullanma kılavuzunda okumakta zorlandığınız yerler oldu mu? Açıklayınız.
Olmadı. Karakterler okunaklıdır.
b) Kullanma kılavuzu; cihazınızın bakımı, saklanması, korunması vb. hakkında sizi nasıl yönlendirmektedir? Açıklayınız.
Kullanım kılavuzu; cihazımızın bakımı, saklanması, korunması vb. hakkında bizi doğru yönlendirmektedir. En doğru bilgileri cihazı üretenler verebilir. Kılavuzlara uymadan cihazı kullanmak sorunlara yol açabilir.
c) Oyuncaklarınızın kullanma kılavuzunu okuyor musunuz? Neden?
…
7.Etkinlik
Türkçeyi doğru kullanmanın iletişim üzerindeki etkisi ile ilgili konuşma yapmaları sağlanacak.
8.Etkinlik
Etkinlikte yer alan cümlelerde altı çizili kelimeler üzerinde durarak mecaz anlamlı kelimeler öğrencilere kavratılacak.
MECAZ ANLAM
Sözcüğünün gerçek anlamından uzaklaşarak kazanmış olduğu yeni anlama mecaz anlam denir. Sözcük, sözlükteki ilk anlamı dışındaki anlamlarıyla mecaz anlam oluşturur.
ÖRNEK:
Uçağı kaçırınca biletler yandı. (Geçerliliğini yitirdi anlamında olduğu için Mecaz Anlam)
Otobüste yaşlı amcaya yer vermen ince bir davranıştı. (Nazik anlamında kullanıldığı için Mecaz Anlam)
Sokaktan iki el silah sesi geldi. (kere, defa anlamında olduğu için Mecaz Anlam)
Beni kırmana değdi mi gerçekten? (Üzmek anlamında kullanıldığı için Mecaz Anlam)
Ahmet, yine karanlık işler peşinde geziyor. (Gizli saklı yasal olmayan anlamında kullanıldığı için Mecaz Anlam )
UYARI: İnsan veya başka bir varlığa ait bir özellik diğer varlıklara verilirse buna yan anlam denir. Her ne kadar EBA’ da güncellenmemiş olsa da değişen müfredatla beraber yan anlamlı sözcükleri, mecaz anlamlı kabul ediyoruz.
Kapının kolu bozuldu. (Mecaz Anlam)
Öğretmen masanın gözünde kalemi unuttu. (Mecaz Anlam)
Ayakkabının burnu açıldı (Mecaz Anlam)
• “Güle güleee”ler sinirime
dokunuyor.
• Kafayı takacak başka şey kalmamış gibi vedalaşmalara, iyi dileklere taktım bugünlerde.
• Bir rahatladım, bir hafifledim o kadar olur.
a) Yukarıdaki cümlelerde altı çizili kelimeler gerçek anlamda mı kullanılmıştır? Neden?
Sözcüklerin ilk anlamları ile kullanılmamıştır.
b) Bu kelimelerin gerçek anlamıyla yukarıdaki anlamı arasında fark var mıdır? Açıklayınız.
Vardır. “Sinire dokunmak” denince gerçek olarak vücudumuzdaki bir sinire elimizle dokunulduğunu anlarız. Fakat burada kastedilen “sinirlenmek”tir. Anlam farkı vardır.
9.Etkinlik
Kutucuklarda yer alan kelimeleri kullanarak yapılacak plan dahilinde bir metin yazmaları öğrencilerden istenecek.
GELECEK DERSE HAZIRLIK
Çocuklardan Türk kültüründe misafirlik ile ilgili bir araştırma yapmaları istenecek.
3. BÖLÜM
Ölçme-Değerlendirme
Sözcükleri gerçek anlamda kullanınız.
Göz, kalem, kırmak, ateş
Dersin Diğer Derslerle İlişkisi
Okurken yorum yapabilme, yazarken imla ve noktalamaya diğer derslerde de dikkat etmeleri sağlanır.
Sefa AVCILAR
Türkçe Öğretmeni
16.09.19
Okul Müdürü
2019-2020 eğitim öğretim yılı 5. Sınıf 1. temada (BİREY ve TOPLUM) yer alan HOŞÇA KALIN, GÜLE GÜLE adlı metnin günlük ders planını buradan indirebilirsiniz.
