• Derse Geçiş Dikkati çekme sorusu sorulduktan sonra öğrencilere metnin görsellerini inceleterek görsel okuma yaptırılacak. Sonra kırmızı tişörtlü çocuğun neler yapmış olacağı tahmin ettirilecek. Metin sesli okuma ve parçalı okuma yöntemiyle çocuklarca okunacak. İkinci kez okunma yapılacak anahtar kelimeler ve metinde geçen bilinmeyen kelimeler bulunacak. Anahtar Kelimeler: istiklal, şüheda, bağımsızlık, hür, ulus, toprak Anlaşılmayan, anlamı bilinmeyen kelimelerin anlamı ilk önce sözcüğün gelişinden çıkarılmaya çalışılacak. Anlamı sözlükten bulunacak, öğrenciler tarafından Türkçe defterinin arkasında yer alan sözlük defterlerine anlamalarıyla beraber yazılıp cümle içinde kullanılacak. İki öğrenciye bir daha ki derse kadar İstiklal Marşının kabulü ve Mehmet Akif’in hayatı konulu bir araştırma yapmaları istenecek.
1. Etkinlik a) Metinde geçen kelimeleri anlamlarından yola çıkarak bulmacaya yerleştirilecek.
2. Etkinlik Metinden yer alan deyimlerin anlamları bulunacak. Her biri cümle içinde kullanılacak. 1. Elini ayağını bağlamak, özgürlüğünü elinden almak zincir vurmak 2. Çok kısa bir sürede göz açıp kapayıncaya kadar 3. Daha iyi anlamaya, kavramaya başlamak zihni açılmak 4. Yenilgiyi kabul etmek pes etmek 5. Öfke veya küskünlükten ileri gelen can sıkıntısıyla suratı asık olmak yüzünden düşen bin parça 6. Bir metni yanlışsız söyleyecek kadar iyi bilmek sular seller gibi 7. Yenilmek, mağlup olmak yenik düşmek 8. Anlatılması kolay ancak yapılması veya katlanılması çok güç dile kolay 9. Herhangi bir üstünlüğünden dolayı şişinmek, caka yapmak hava atmak
3. Etkinlik Metinden hareketle sorular cevaplanacak ve deftere cevaplar yazılacak.
1. Ali, niçin İstiklal Marşı’nı ezberlemeye çalışıyor? Ali, öğretmeni ödev verdiği için İstiklal Marşı’nı ezberlemeye çalışıyor.
2. Kimler İstiklal Marşı’nı ezbere okuyarak Ali’yi şaşırtıyor? Bakkal Salim Amca, Kırtasiyeci Mehmet Amca, Ali’nin babaannesi, annesi, dedesi, babası, ve ablası İstiklal Marşı’nı ezbere okuyarak Ali’yi şaşırtıyor.
3. Ali, niçin “İstiklal Marşı’nı bilmeyen var mı?” sorusuna “yok!” cevabını veriyor? Çünkü Ali, yaşadıklarından sonra fark ediyor ki çevresindeki herkes İstiklal Marşı’nı ezbere biliyor. Sonunda kendisi de ezberlediği için soruya böyle bir cevap veriyor.
4. Okuduğunuz metinde bazı bölümlerin koyu yazılmasının sebebi ne olabilir? İstiklal Marşı’nın dizeleri metinden ayrılsın diye koyu yazılmış olabilir. 5. Metnin başlığı ile içeriği uyumlu mudur? Siz olsaydınız metne nasıl bir başlık koyardınız? Metnin başlığı ve içeriği uyumludur. Ben olsam “İstiklal Marşı’nı Nasıl Ezberledim?” başlığını koyardım.
6. İstiklal Marşı’mızı ezbere bilmek niçin önemlidir? Çünkü İstiklal Marşı ülkemizin zor günlerini anlatan hiç unutmamamız gereken zamanlardan bahseden bir şiirdir. Ayrıca resmî olarak da marşımız olarak kabul edildiği için ezbere bilmek önemlidir.
7. Mehmet Âkif Ersoy’un “Allah bu millete bir daha İstiklal Marşı yazdırmasın!” sözünden ne anlıyorsunuz? İstiklal Marşı’nın yazıldığı sıralarda ülkemiz çok zor zamanlar geçiriyordu. Düşmanlar yurdumuzu işgal etmişti. Düzenli bir ordumuz yoktu. Mehmet Âkif Ersoy tekrar aynı duruma düşmeyelim diye böyle bir söz söylemiştir.
4. Etkinlik Eş sesli kelimeler kavratılacak. Etkinlik sonrasında yapılacak. Daha sonra Osman Zeki Üngör hakkında bilgi verilecek ve not almaları sağlanacak. Eş Sesli Kelimeler (Sesteş) Aynı şekilde yazılıp okunan, dolayısıyla da ses bakımından birbirinin aynısı olan; ancak anlamları birbirinden tamamen farklı olan sözcükler arasındaki anlam ilişkisine “eş sesli kelimeler” diğer bir ifade ile “sesteş kelimeler” adı verilir. Burada dikkat edilmesi gereken; aynı seslerle değişik ve birbirleriyle hiç ilgisi olmayan kavramların anlatılması durumudur. Yani ses kalıbı aynı olan bu sözcüklerin karşıladıkları kavramlar tamamen farklıdır. Örneğin bir sayı olan “yüz” ile “başın ön bölümü” ve suda “yüz” anlamındaki yüz; çaygillerden bir içecek olan “çay” ile ırmaktan büyük akarsu vb. El eliyle yılan tutulmaz. Her yanım cayır cayır yanıyor. Arkadaşının yaş gününde bol bol yaş pasta yedi. Ayakkabısının bağını düğümleyip arkadaşının bağ evinden uzaklaştı. Onun yüzünden yüz yerde yüzüm kızarıyor. Her yaz yaylaya çıkar, orada yarım kalan hikayesini yazmaya çalışırdı. Kır saçları rüzgarda dalgalanıyordu. Bin değil, milyon parçayım Salim Amca. Ama daha çok kıta var. Babaannem örgüsüne ara vermeden tamamladı kıtayı. Salonu hızla terk edip mutfağa doğru yol aldım. Ben bir de ablama bakayım. Karnım aç ama yemekten önce işimi bitireyim. 5.Etkinlik Bu etkinlikte çocuklara amaç sonuç neden sonuç cümleleri anlatılarak etkinlik yapılacak.
Neden-Sonuç (Sebep-Sonuç) Cümleleri Bir eylemin hangi gerekçeyle veya hangi sebeple yapıldığını bildiren cümlelere neden-sonuç (sebep-sonuç) cümleleri denir. Bu cümlelerin yüklemine “niçin?” , “neden?” soruları sorulduğunda bu sorular cevapsız kalmaz. Neden-sonuç cümleleri iki bölümden oluşur: Birinci bölüm neden (sebep), ikinci bölüm ise sonuç bildirir. Genellikle “için, -den, -diğinden, ile” gibi ekler ve edatlar kullanılır. Örnekler » Okulların açılmasıyla masraflar arttı. » Seni uyandırmayalım diye radyoyu açmadık. » Yağmur yağınca maç iptal oldu. » Malzeme yetersizliğinden inşaat yarım kaldı. Amaç-Sonuç Cümleleri Eylemin hangi amaca bağlı olarak gerçekleştiğinin belirtildiği cümlelere amaç-sonuç cümleleri denir. Amaç-sonuç cümleleri, eyleme sorulan “hangi amaçla?” sorusuna cevap verir. Bu tür cümlelerde de “için, diye, üzere” gibi edatlardan yararlanılır. Örnekler » Bildiklerini anlatmak üzere karakola başvurdu. » Kilo vereyim diye spor yapıyor. » Yazar, eleştirmene şirin görünmek maksadıyla iki yüzlü davranıyor. » Ona sık sık öğüt verirdi; iyi bir insan olsun diye. – Ferah bir ortamda çalışmak için salona geçtim. (amaç/sonuç) – Salim Amca, göz açıp kapayıncaya kadar on kıta şiiri okuyunca şaşırıp kaldım. (neden/sonuç) – Annem beni dalgın görünce şaşırdı. (neden/sonuç) – Babam banyoda musluğu onarmak için uğraşıyordu. (amaç/sonuç) – İstiklal Marşı’nı ezberlemek için çok çalıştım. (amaç/sonuç) – Ablam kulaklığını takıp müzik dinlediği için beni duyamadı. (neden/sonuç) – Herkesin İstiklal Marşı’nı bildiğini anlayınca pes ettim. (neden/sonuç) – Ödevimi yapabilmem için ailem bana destek oldu. (amaç/sonuç) 6.Etkinlik Bu etkinlikte hikaye unsurları hatırlatılacak boşluklara uygun ifadeler yazılacak. KİŞİLER Ali, Bakkal Salim Amca, Kırtasiyeci Mehmet Amca, Ali’nin babaannesi, annesi, dedesi, babası, ablası ve kardeşi Sare. YER Ali’nin yaşadığı mahalle, Ali’nin evi ve okulu. ZAMAN Ali’nin öğrencilik yılları OLAY Öğretmeninin Ali’ye İstiklal Marşı’nın on kıtasını ezberlemeyi ödev olarak vermesi, Ali’nin nasıl ezberleyeceğini kara kara düşünürken çevresindeki herkesin İstiklal Marşı’nı ezbere bildiğini fark etmesi ve sonunda Ali’nin de İstiklal Marşı’nı ezberlemesi.
7.Etkinlik Bu etkinlikte bir önceki ders görevlendirilen iki çocuk sunumunu yapacak.
8.Etkinlik Sorular cevaplanacak ve cevaplar için öğrencilere düşünecekleri kadar süre verilecek. a) İstiklal Marşımız nerelerde okunur? İstiklal Marşımız spor müsabakalarında stadyumlarda ve salonlarda, ödül törenlerinde, resmî törenlerde ve düzenlenen etkinliklerde okunur. b) İstiklal Marşımızı okurken nelere dikkat edersiniz? İstiklal Marşımızı okurken ayakta “hazır ol” vaziyetinde durmaya, okurken bayrağımıza bakmaya, gür bir sesle söylemeye dikkat ederim.
9. Etkinlik Virgülün kullanım alanları irdelenecek .
Virgül (,) Birbiri ardınca sıralanan eş görevli kelimelerin arasında konur. Art arda gelen, birbiri ile bağlantılı cümleleri ayırmak için konur. Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan kelimeler arasına konur. Tırnak içinde olmayan alıntı cümlelerinden sonra konur. Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren hayır, yok, evet, peki, pekâlâ, tamam gibi kelimelerden sonra konur. (2) Söylemesi kolay, hadi oku da göreyim! (3) Yok, yok, yok! Dört yıllık öğrencilik hayatımda böyle ödev görmedim. (4) Bilmez miyim oğlum, dedi. (5) Hayır, şimdi olmaz Ali. (1) Hem de tıpkı Salim Amca, Mehmet Amca, babam, dedem, babaannem ve ablam gibi. 10. Etkinlik Hikayenin devamı yazılacak Ali marşı okuduktan sonra neler yaşamıştır? Bunları düşünerek hikayeyi tamamlayacaklar. İmla noktalama ve sayfa düzenine dikkat edileceği söylenecek. 3 çizgi kuralını uygulamaları gerektiği söylenecek. àBir sonraki metnin hazırlık çalışmaları araştırılıp yapılması istenecek. |
