2019-2020 eğitim öğretim yılı 7. Sınıf 4. temanın (MİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ) TÜRKİYE’M, ANAYURDUM, SEBEBİM, ÇAREM adlı metnine ait günlük ders planını sayfa sonundaki linkten indirebilirsiniz.
1. BÖLÜM
Ders : TÜRKÇE
Sınıf : 7
Tema / Metin Adı : MİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ / TÜRKİYE’M, ANAYURDUM, SEBEBİM, ÇAREM!
Konu : Kelime anlam / Şiirin teması/ Ana duygusu / Örtülü anlam /Söz sanatları / Ek fiil
2. BÖLÜM
KAZANIMLAR
OKUMA
T.7.3.2. Metni türün özelliklerine uygun biçimde okur. Öğrencilerin seviyelerine uygun, edebî değeri olan şiirleri ve kısa yazıları türünün özelliğine göre okumaları ve ezberlemeleri sağlanır.
T.7.3.5. Bağlamdan hareketle bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.
T.7.3.8. Metindeki söz sanatlarını tespit eder. Kişileştirme (teşhis), konuşturma (intak), karşıtlık (tezat) ve abartma (mübalağa) söz sanatları verilir.
T.7.3.9. Çekim eklerinin işlevlerini ayırt eder.
T.7.3.22. Metnin içeriğini yorumlar.
T.7.3.16. Metnin konusunu belirler.
T.7.3.17. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
T.7.3.28. Okudukları ile ilgili çıkarımlarda bulunur. Metinlerdeki neden-sonuç, amaç-sonuç, koşul, karşılaştırma, benzetme, örneklendirme, duygu belirten ifadeler ve abartma üzerinde durulur.
T.7.3.29. Metin türlerini ayırt eder.
KONUŞMA
T.7.2.2. Hazırlıksız konuşma yapar.
T.7.2.4. Konuşmalarında beden dilini etkili bir şekilde kullanır.
YAZMA
T.7.4.1. Şiir yazar.
T.7.4.13. Ek fiili işlevlerine uygun olarak kullanır.
YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Okuma, bölerek okuma, inceleme, günlük hayatla ilişkilendirme ve günlük hayattan örnekler verme, ilişki kurma
ARAÇ-GEREÇLER VE KAYNAKÇA
İmla kılavuzu, sözlük, deyimler ve atasözleri sözlüğü, EBA, İnternet, kütüphane, Çalıkuşu romanı…
ÖĞRETME-ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ
Dikkati Çekme
“Ölürüm Türkiye’m” adlı şarkı çalınarak öğrencilere dinletilecek. “Ülkemizin zenginlikleri nelerdir?” sorusu sorularak öğrencilerin dikkati çekilir.”
Güdüleme
Ülkemizin birçok zenginliğe sahip olduğu; konumu yer altı ve yerüstü zenginliklerinin yanı sıra oluşturduğu kültür yumağında birçok esere yurt olmasından bahsedilecek. Daha sonra öğrencilere sayfa 109’da yer alan “TÜRKİYE’M, ANAYURDUM, SEBEBİM, ÇAREM!” metnini işleyeceğimiz söylenecek.
Gözden Geçirme
Öğrencilerden ülkemizi neden sevdiklerini üç cümle ile açıklamaları istenecek.
DERSE GEÇİŞ
- Öğrencilerden metnin görseli incelemesi istenecek. Görsel okuma yapılacak.
- Metin bir kez sessiz okunacak ve anlamalarını bilmedikleri kelimeleri bulmaları istenecek.
- Metnin bir kez de sesli okunması sağlanacak. Söz korosu okuma yöntemi uygulanacak. Anahtar kelimeleri bulmaları istenecek.
- Anahtar Kelimeler : sevmek, türkü, toprak, tandır, Mecnun, kerpiç, hasret
- Anlamını bilmedikleri kelimeler bulunacak. Anlamlarıyla beraber sözlük defterine yazılacak.
1. Etkinlik
Metinde yer alan kelimeler anlamları tahmin edilecek ve sonra TDK sözlükten anlamları belirlenecek.
mahzun: Üzgün
kırkikindi: Genellikle Orta Anadolu’da ikindi zamanı yağan sürekli yağmurlar
çökelek: Yağı alınmış süt veya yoğurdun kaynatılmasıyla elde edilen bir peynir türü, kesik, ekşimik, torak
biteviye: Değişmeyerek, aynı biçimde tekrar edilerek
kağnı: İki veya dört tekerlekli, dingili tekerlekle birlikte dönen öküz arabası
tandır: Yere çukur kazılarak yapılan bir fırın türü
kahır: Derin üzüntü veya acı, sıkıntı
yaylı: Üstü ve yanları kapalı, dört tekerlekli, altında yayları olan, atla çekilen bir tür binek arabası, yaylı araba
kerpiç: Duvar örmekte kullanılmak için kalıplara dökülüp güneşte kurutulmuş saman ve balçık karışımı ilkel tuğla
2. Etkinlik
Metinden hareketle sorular cevaplanacak deftere yazılacak.
1. Şiirdeki anlatıma göre şairin nasıl bir yerde yaşadığını tasvir ediniz.
Sokaklarında kağnıları olan, kerpiç evlerden oluşan, yolları tozlu, kırlara ve yaylalara sahip, geceleri kurbağa ve cırcır böcekleri sesleri gelen bir yerleşim yerinde yaşamaktadır.
2. Şair çocukluk günlerini hatırlarken hangi duygularını öne çıkarmıştır?
Hasret ve sevgi duyguları öne çıkmıştır.
3. Sizce şairin çocukluk günlerini memleket sevgisi ile beraber anlatmasının sebebi neler olabilir?
İnsanlar çocukluğundaki duyguları daha saf yaşarlar ve bu duygular insanda daha derin izler bırakır. Çocukluk günlerine duyulan hasret ile memleket sevgisini bir tuttuğu için anlatmış olabilir.
4. Şair, çocukluk günlerindeki yaşamından hareketle günümüzden yaklaşık kaç yıl öncesini anlatmaktadır? Şiirdeki ifadelere atıf yaparak cevaplayınız.
30-40 yıl öncesini anlatmaktadır. O zamanın şartlarında kağnı arabaları kullanılmaktadır. İnsanlar tezek yakarak ısınmaktadır.
5. “Türkiye’m, Anayurdum, Sebebim, Çarem” şiirini daha önce okumuş olduğunuz “Vatan Destanı” şiiriyle verdiği mesajlar açısından karşılaştırınız.
Vatan Destanı şiirinde vatan sevgisi daha ağırdır. Bu şiirde vatan sevgisi dışında eskiye duyulan özlem daha ağır basmaktadır.
6. Çocukluğunuzun geçtiği yerleri siz yıllar sonra nasıl anlatırsınız?
…
3. Etkinlik
Şiirin teması ve ana duygusu belirlenecek.
Tema
Vatan
Ana Duygu
Vatan sevgisi ve eskiye duyulan özlem
4. Etkinlik
Metne başlık bulunacak.
5. Etkinlik
Etkinlikte şiirin bazı bölümleri verilmiştir. Şairin anlatmak istedikleri belirlenecek.
Bir peygamber sofrasıydı soframız:
Biraz tandır ekmeği, biraz çökelek…
Yoksulluğunla da bağlandım kaldım sana,
Mecnunlar gibi üstelik.
Yoksulluk nedeniyle sofraların peygamber sofrası gibi mütevazı olması, insanların buna rağmen mutlu olması
Yağmurlar başlayınca odalarımız damlardı,
Dizlerini döve döve ağlardı anam.
Şimdi kırkikindiler boyunca sırılsıklam
Küçük kerpiç evlerin çıkmaz aklımdan!
Yoksulluk nedeniyle evlere bakım yapılmadığında dolayı yağmurlarda evlerin içine su sızması, annelerin bu duruma çok üzüldüğü fakat buna rağmen o kerpiçten bakımsız evlere bile hasretlik duyulması.
Türkiye’m! Hasretim! Kınalı türküm!..
İç içe güzellik, uç uca kahır
Yüreğimi bin parçaya bölseler,
Her parçası yine seni çağrışır.
Türkiye’de yaşam şartları ne kadar zor olsa da, ne kadar acılar çekilse de, kendine has güzelliğinin bu acıların önüne geçmesi, insanların vatanına gönülden bağlı olmaları.
6.Etkinlik
Etkinlikte yer alan şiirdeki söz sanatları tespit edilecek.
Öküzü Kıskanan Kurbağa
Bir gün bir öküz görür kurbağa;
Hayran olur boyuna boşuna.
Döner bir de kendine bakar: Yumurta kadar.
İmrenir, o da onun gibi olmaya kalkar.
Ikınır, şişer, bağırır, öter;
Bir yandan da hep: “Baksanıza!” der,
“Yetmez mi? Ha? Olmadım mı hâlâ onun kadar?”
“Ne gezer!” derler. “Peki, şimdi?” “ Hayır.” “Ya şimdi?”
“Yaklaşmadın bile!” derler. O vakit bizimki
Bir ıkınır, çatır çatır çatlar.
(…)
Kişileştirme, Konuşturma
Geleceğim
(…)
Belki yakında olur belki de uzak,
Sırtımda hatıralar, saçlarımda ak
Gün, tarih bilemiyorum amma muhakkak
Bitmeyen bir azim, sabır ve emekle
Gelirim, beni bekle.
(…)
Abartma
7.Etkinlik
Öğrencilere şiirde vurgu tonlama ve duraklar anlatılacak. Sonra bu başlıklara dikkat edilerek fon müziği eşliğinde öğrenciler ezberledikleri şiirleri okuyacaklar.
Şiirde ahenk; ustaca kullanılan ses akışı, söyleyiş, ritim, ölçü ve her türlü ses benzerliğiyle sağlanır. Şiirde ahengi sağlamak için ölçü, uyak, vurgu, tonlama gibi değişik unsurlar kullanılır.
Şiirde ahengi sağlayan unsurları şöyle sıralayabiliriz:
1. Vurgu: Bir kelimede hecelerden birinin diğerlerine göre daha baskılı, daha kuvvetli söylenmesidir. Vurgu hem kelimenin anlamını güçlendiren hem de şiiri ahenkli kılan bir unsurdur. Vurgulama ve tonlama şiirin ahengini ve etki gücünü bir kat daha artırır.
Örnek:
Gök sarı toprak sarı, çıplak ağaçlar sarı
Arkada zincirlenen Toros Dağları
2. Tonlama: Anlatılmak istenen duygu veya düşüncenin daha etkili ifade edilebilmesi için ses tonunu değiştirerek okumaya tonlama denir. Böylece acıma, üzüntü, özlem, hayranlık, sevgi gibi duygular belirginlik kazanır.
Örnek:
Bir sarsıntı… Uyandım uzun süren uykudan,
Geçiyordu araba yola benzer bir sudan.
3. Ölçü: Ahengi sağlamak şiire belli bir düzen vermek için şiirlerde çeşitli ölçüler kullanılır. Türk edebiyatında hece ve aruz ölçüsü olmak üzere iki çeşit ölçü kullanılmıştır.
a. Hece ölçüsü: Şiirdeki tüm dizelerin hecelerinin sayısının eşit olması esasına dayanır. Hece ölçüsü Türklerin bulduğu bir ölçüdür. Bilinen en eski Türk şiirlerinde de bu ölçü kullanılmıştır. 7’li, 8’li, 11’li hece ölçüsü kalıpları en çok kullanılan kalıplardır.
Durak: Ölçü kalıpları içerisindeki durma yeridir. Hece ölçüsünde duraklar sözcükleri bölmez.
8. Etkinlik
Öğrenciler bu etkinlikte bir turiste ülkemizin güzelliklerini anlatacakmış gibi konuşma yapacaklar. Dramatize edilerek bu etkinlik daha güzel yapılabilir.
9. Etkinlik
Kelime havuzunda yer alan kelimelere ek fiiller getirilerek şiir yazılacak.
Türkiye – memleket – Anadolu – köy – ova – yayla – sıradağ
b)Şiirde kullanılan ek fiiller anlama kesinlik katmışlardır.
Gelecek metne hazırlık soruları araştırılacak.
Gelecek metne hazırlık soruları araştırılacak.
3. BÖLÜM
Ölçme-Değerlendirme
(I) Duvarları başkalarınca örülmüş bir sığınaktı burası. (II) Farklı sesler, farklı sığınmalar küçük umutlar demekti. (III) Gelenekleri hayata geçiriş biçiminin özetiydi sanki. (IV) Anlamaya çalıştığım insanlara uzak değildi. (V) Kendi oyunlarımızın bize verdikleriyle yaşadık uzun zaman burada.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinin yüklemi, ek-eylemle çekimlenmemiştir?
Dersin Diğer Derslerle İlişkisi
Okurken yorum yapabilme, problem çözme, düşündüğünü tasarlama, yazarken imla ve noktalamaya diğer derslerde de dikkat etmeleri sağlanır.
Sefa AVCILAR
Türkçe Öğretmeni
23.12.19
Okul Müdürü
2019-2020 eğitim öğretim yılı 7. Sınıf 4. temanın (MİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ) TÜRKİYE’M, ANAYURDUM, SEBEBİM, ÇAREM adlı metnine ait günlük ders planını buradan indirebilirsiniz.
