2019 Türkçe Öğretim Programına göre 2019-2020 eğitim öğretim yılı 6. Sınıf ders kazanımları aşağıdaki gibidir. İlk cümleler kazanımlar olup devamı açıklamadır.
T.6.1. DİNLEME/İZLEME
T.6.1.1. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen olayların gelişimi ve sonucu hakkında tahminde bulunur.
T.6.1.2. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen, bilmediği kelimelerin anlamını tahmin eder. Öğrencilerin tahminlerini kelimelerin sözlük anlamları ile karşılaştırmaları sağlanır.
T.6.1.3. Dinlediklerini/izlediklerini özetler.
T.6.1.4. Dinledikleri/izlediklerine yönelik sorulara cevap verir.
T.6.1.5. Dinlediklerinin/izlediklerinin konusunu belirler.
T.6.1.6. Dinlediklerinin/izlediklerinin ana fikrini/ana duygusunu tespit eder.
T.6.1.7. Dinlediklerine/izlediklerine yönelik farklı başlıklar önerir.
T.6.1.8. Dinlediği/izlediği hikâye edici metinleri canlandırır.
T.6.1.9. Konuşmacının sözlü olmayan mesajlarını kavrar.
T.6.1.10. Dinlediklerinin/izlediklerinin içeriğini değerlendirir.
a) Öğrencilere reklam filmleri dinletilerek/izletilerek bunlardaki mesajların ve örtülü anlamların tespit edilmesine yönelik çalışmalar yaptırılır.
b) Öğrencilerin içeriklerdeki tutarlılığı sorgulamaları sağlanır.
T.6.1.11. Dinledikleriyle/izledikleriyle ilgili görüşlerini bildirir.
T.6.1.12. Dinleme stratejilerini uygular. Katılımlı, katılımsız, grup hâlinde ve not alarak dinleme gibi yöntem ve teknikleri uygulamaları sağlanır.
T.6.2. KONUŞMA
T.6.2.1. Hazırlıklı konuşma yapar. Öğrencilerin verilen bir konu hakkında görsellerle destekleyerek kısa sunum hazırlamaları ve prova yapmaları sağlanır.
T.6.2.2. Hazırlıksız konuşma yapar.
T.6.2.3.Konuşma stratejilerini uygular. Serbest, güdümlü, yaratıcı, hafızada tutma tekniği ve kelime kavram havuzundan seçerek konuşma gibi yöntem ve tekniklerin kullanılması sağlanır.
T.6.2.4. Konuşmalarında beden dilini etkili bir şekilde kullanır.
T.6.2.5. Kelimeleri anlamlarına uygun kullanır.
T.6.2.6. Konuşmalarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır. Ama, fakat, ancak, lakin, bununla birlikte ve buna rağmen ifadelerini kullanmaları sağlanır.
T.6.2.7. Konuşmalarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.
T.6.3. OKUMA
Akıcı Okuma
T.6.3.1. Noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli ve sessiz okur.
T.6.3.2. Metni türün özelliklerine uygun biçimde okur. Öğrencilerin seviyelerine uygun, edebî değeri olan şiirleri ve kısa yazıları türünün özelliğine göre okumaları ve ezberlemeleri sağlanır.
T.6.3.3. Farklı yazı karakterleri ile yazılmış yazıları okur.
T.6.3.4. Okuma stratejilerini kullanır. Sesli, sessiz, tahmin ederek, not alarak, soru sorarak, okuma tiyatrosu ve hızlı okuma gibi yöntem ve teknikleri kullanmaları sağlanır.
Söz Varlığı
T.6.3.5. Bağlamdan yararlanarak bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını tahmin eder.
a) Öğrencilerin tahmin ettikleri kelime ve kelime gruplarını öğrenmek için sözlük, atasözleri ve deyimler sözlüğü vb. araçları kullanmaları sağlanır.
b) Öğrencinin öğrendiği kelime ve kelime gruplarından sözlük oluşturması teşvik edilir.
T.6.3.6. Deyim ve atasözlerinin metne katkısını belirler.
T.6.3.7. Çekim eklerinin işlevlerini ayırt eder. İsim çekim ekleri (çoğul eki, hâl ekleri, iyelik ekleri ve soru eki) üzerinde durulur.
T.6.3.8. İsim ve sıfatların metnin anlamına olan katkısını açıklar.
T.6.3.9. İsim ve sıfat tamlamalarının metnin anlamına olan katkısını açıklar.
T.6.3.10. Edat, bağlaç ve ünlemlerin metnin anlamına olan katkısını açıklar.
T.6.3.11. Basit, türemiş ve birleşik kelimeleri ayırt eder.
T.6.3.12. Zamirlerin metnin anlamına olan katkısını açıklar.
T.6.3.13. Metni oluşturan unsurlar arasındaki geçiş ve bağlantı ifadelerinin anlama olan katkısını değerlendirir. Ama, fakat, ancak, lakin, bununla birlikte ve buna rağmen ifadeleri üzerinde durulur.
Anlama
T.6.3.14. Metindeki söz sanatlarını tespit eder. Konuşturma (intak) ve karşıtlık (tezat) söz sanatları verilir.
T.6.3.15. Görselden ve başlıktan hareketle okuyacağı metnin konusunu tahmin eder.
T.6.3.16. Okuduklarını özetler.
T.6.3.17. Metinle ilgili soruları cevaplar. Metin içi ve metin dışı anlam ilişkileri kurulur. T.6.3.18. Metinle ilgili sorular sorar.
T.6.3.19. Metnin konusunu belirler.
T.6.3.20. Metnin ana fikrini/ana duygusunu belirler.
T.6.3.21. Metnin içeriğine uygun başlık belirler.
T.6.3.22. Metindeki hikâye unsurlarını belirler. Olay örgüsü, mekân, zaman, şahıs ve varlık kadrosu, anlatıcı üzerinde durulur.
T.6.3.23. Metinde ele alınan sorunlara farklı çözümler üretir.
T.6.3.24. Metnin içeriğini yorumlar.
a) Yazarın olaylara bakış açısının tespit edilmesi sağlanır.
b) Metindeki öznel ve nesnel yaklaşımların tespit edilmesi sağlanır.
c) Metindeki örnek ve ayrıntılara atıf yapılması sağlanır.
T.6.3.25. Metinler arasında karşılaştırma yapar. Metinlerin tema, konu, olay örgüsü ve karakterler açısından karşılaştırılması sağlanır.
T.6.3.26. Metin türlerini ayırt eder.
a) Anı, mektup, tiyatro, gezi yazısı türleri öğretilmelidir.
b) Metin türlerine ilişkin ayrıntılı bilgi verilmemelidir.
T.6.3.27. Şiirin şekil özelliklerini açıklar. Şiirde kafiye, redif gibi ahenk unsurları üzerinde durulur, bunların türlerine değinilmez.
T.6.3.28. Metindeki gerçek ve kurgusal unsurları ayırt eder.
T.6.3.29. Okudukları ile ilgili çıkarımlarda bulunur. Neden-sonuç, amaç-sonuç, koşul, karşılaştırma, benzetme, örneklendirme, duygu belirten ifadeler, abartma üzerinde durulur. T.6.3.30. Görsellerle ilgili soruları cevaplar.
a) Öğrencilerin haber fotoğrafları ve karikatürleri yorumlayarak görüşlerini bildirmeleri sağlanır.
b) Haberi/bilgiyi görsel yorumcuların nasıl ilettiklerinin sorgulanması sağlanır. T.6.3.31. Metinde önemli noktaların vurgulanış biçimlerini kavrar. Altını çizmenin, koyu veya italik yazmanın, renklendirmenin, farklı punto veya font kullanmanın işlevi vurgulanır. T.6.3.32. Medya metinlerini değerlendirir. İnternet, sinema ve televizyonun verdiği iletileri değerlendirmeleri sağlanır.
T.6.3.33. Bilgi kaynaklarını etkili bir şekilde kullanır.
T.6.3.34. Bilgi kaynaklarının güvenilirliğini sorgular.
a) İnternet/yazılı (dergi, kitap, broşür, gazete vb.) kaynakların güvenilirliklerinin sorgulanması sağlanır.
b) Bilimsel çalışmalarda ağırlıklı olarak “edu” ve “gov” uzantılı sitelerin kullanıldığı vurgulanır.
T.6.3.35. Grafik, tablo ve çizelgeyle sunulan bilgileri yorumlar.
T.6.4. YAZMA
T.6.4.1. Şiir yazar.
T.6.4.2. Bilgilendirici metin yazar.
a) Öğrencilerin konu ve ana fikri belirlemeleri, buna göre giriş, gelişme, sonuç bölümlerinde yazacaklarının taslağını oluşturmaları ve ilk paragrafta amaçlarını ifade etmeleri sağlanır.
b) Öğrenciler yazılarında günlük hayattan örnekler vermeleri için teşvik edilir.
T.6.4.3. Hikâye edici metin yazar.
a) Öğrencilerin zaman, mekân, şahıs ve olay unsurlarını belirlemeleri, hikâyenin serim, düğüm ve çözüm bölümlerinde anlatacaklarının taslağını oluşturmaları sağlanır.
b) Öğrenciler yazım kılavuzundan yararlanmaları ve yeni öğrendiği kelimeleri kullanmaları için teşvik edilir.
T.6.4.4. Yazma stratejilerini uygular. Güdümlü, serbest, kontrollü, tahminde bulunma, metin tamamlama, bir metni kendi kelimeleri ile yeniden oluşturma, boşluk doldurma, grup olarak yazma gibi yöntem ve tekniklerin kullanılması sağlanır.
T.6.4.5. Yazdıklarını desteklemek için gerektiğinde grafik ve tablo kullanır.
T.6.4.6. Bir işi işlem basamaklarına göre yazar.
T.6.4.7. Yazılarını zenginleştirmek için atasözleri, deyimler ve özdeyişler kullanır.
T.6.4.8. Yazdıklarının içeriğine uygun başlık belirler.
T.6.4.9. Yazılarında uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullanır. Ama, fakat, ancak, lakin, bununla birlikte ve buna rağmen ifadelerinin kullanılması sağlanır.
T.6.4.10. Yazdıklarını düzenler.
a) Anlam bütünlüğünü bozan ifadelerin belirlenmesi ve düzeltilmesi sağlanır, kavramsal olarak anlatım bozukluğu konusuna değinilmez.
b) Metinde yer alan yazım ve noktalama kuralları ile sınırlı tutulur.
T.6.4.11. Yazdıklarını paylaşır. Öğrenciler yazdıklarını sınıf ve okul panosu ile sosyal medyada paylaşmaya teşvik edilir.
T.6.4.12. Yazdıklarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçelerini kullanır.
T.6.4.13. Formları yönergelerine uygun doldurur.
T.6.4.14. Kısa metinler yazar. Duyuru, ilan ve reklam metinleri yazdırılır.
